《大方广佛华严经注音》38

shì shí tiün wáng jí tiün zhîng wãn cǐ shâng hâng jiý huün xǐ

是时天王及天众，闻此胜行皆欢喜，

wãi yù gîng yǎng yú rú lái jí yǐ wú yüng dà pú sà

为欲供养于如来，及以无央大菩萨。

yǔ miào huü fün jí chuáng gài xiüng mán yÿng luî yǔ bǎo yÿ

雨妙华幡及 幢 盖，香鬘璎珞与宝衣，

wú liàng wú biün qiün wàn zhǒng xÿ yǐ mï ní zuî yán shì

无量无边千万种，悉以摩尼作严饰。

tiün nǚ tïng shí zîu tiün yuâ pǔ fü zhǒng zhǒng miào yÿn shýng

天女同时奏天乐，普发种 种妙音声，

gîng yǎng yú fï bìng fï zǐ gîng zuî shì yán ãr zàn tàn

供养于佛并佛子，共作是言而赞叹：

yí qiâ jiàn zhþ liǎng zú zūn üi mǐn zhîng shýng xiàn shãn lì

一切见者两足尊，哀愍众 生现神力，

lìng cǐ zhǒng zhǒng zhū tiün yuâ pǔ fü miào yÿn xián dã wãn

令此种 种诸天乐，普发妙音咸得闻。

yú yÿ máo duün bǎi qiün yì nuï yú tuō guï wýi chãn shù

于一毛端百千亿，那由他国微尘数，

rú shì wú liàng zhū rú lái yú zhōng ün zhù shuō miào fǎ

如是无量诸如来，于中安住说妙法。

yÿ máo kǒng nâi wú liàng chà gâ yǒu sì zhōu jí dà hǎi

一毛孔内无量刹，各有四洲及大海，

xū mí tiþ wãi yì fù rán xÿ jiàn zài zhōng wú pî ài

须弥铁围亦复然，悉见在中无迫隘。

yÿ máo duün chù yǒu liù qù sün zhǒng â dào jí rãn tiün

一毛端处有六趣，三种恶道及人天，

zhū lïng shãn zhîng ü xiū luï gâ suí zì yâ shîu guǒ bào

诸龙神众阿修罗，各随自业受果报。

yú bǐ yí qiâ chà tǔ zhōng xÿ yǒu rú lái yǎn miào yÿn

于彼一切刹土中，悉有如来演妙音，

suí shùn yí qiâ zhîng shýng xÿn wãi zhuǎn zuì shàng jìng fǎ lún

随顺一切众 生心，为转最上净法轮。

chà zhōngzhǒngzhǒngzhîngshýngshýn shýnzhōng fù yǒu zhǒngzhǒng chà

刹中 种 种 众 生身，身中复有种 种刹，

rãn tiün zhū qù gâ gâ yì fï xÿ zhÿ yǐ wãi shuō fǎ

人天诸趣各各异，佛悉知已为说法。

dà chà suí niàn biàn wãi xiǎo xiǎo chà suí niàn yì biàn dà

大刹随念变为小，小刹随念亦变大，

rú shì shãn tōng wú yǒu liàng shì jiün gîng shuō bù nãng jìn

如是神通无有量，世间共说不能尽。

pǔ fü cǐ dþng miào yÿn shýngchýng zàn rú lái gōng dã yǐ

普发此等妙音声，称赞如来功德已，

zhîng huì huün xǐ mî rán zhùyì xÿn zhün yǎng yù tÿng shuō

众会欢喜默然住，一心瞻仰欲听说。

shí xiâ tuō yuâ fù qǐng yánjÿn cǐ zhîng huì jiý jì jìng

时解脱月复请言，今此众会皆寂静，

yuàn shuō suí cì zhÿ suǒ rùdì bü dì zhōng zhū hâng xiàng

愿说随次之所入，第八地中诸行相。

þr shí jÿn güngzàng pú sà gào xiâ tuō yuâ pú sà yán fï zǐ pú sà mï hý sà yú qÿ dì zhōng

尔时，金刚藏菩萨告解脱月菩萨言：佛子!菩萨摩诃萨于七地中，

shàn xiū xí füngbiàn huì shànqÿngjìng zhū dào shàn jí zhù dào fǎ dà yuàn lì suǒ shâ rú lái lì suǒ jiü zì

善修习方便慧，善清净诸道，善集助道法。大愿力所摄，如来力所加，自

shàn lì suǒ chí chángniàn rú lái lì wú suǒ wâi bù gîng fï fǎ shànqÿngjìngshýn xÿn sÿ juã nãngchãng jiù

善力所持，常念如来，力无所畏。不共佛法，善清净深心思觉，能成就

fú dã zhì huì dà cí dà býi bù shþ zhîngshýng rù wú liàng zhì dào rù yí qiâ fǎ bþn lái wú shýng

福德智慧，大慈大悲，不舍众 生。入无量智道，入一切法，本来无生、

wú qǐ wú xiàng wú chãng wú huài wú jìn wú zhuǎn wú xìng wãi xìng chū zhōng hîu jì jiý xÿ píngdþng

无起、无相、无成、无坏、无尽、无转、无性为性，初中后际皆悉平等。

wú fýn biã rú rú zhì zhÿ suǒ rù chù lí yí qiâ xÿn yì shí fýn biã xiǎng wú suǒ qǔ zhuï yïu rú xū kōng rù

无分别如如智之所入处，离一切心意识分别想，无所取著，犹如虚空入

yí qiâ fǎ rú xū kōngxìng shì míng dã wú shýng fǎ rþn

一切法，如虚空性，是名：得无生法忍。

fï zǐ pú sà chãng jiù cǐ rþn jí shí dã rù dì bü bù dîng dì wãi shýnhâng pú sà nán kþ zhÿ wú

佛子!菩萨成就此忍，即时得入第八不动地，为深行菩萨难可知无

chü biã lí yí qiâ xiàng yí qiâ xiǎng yÿ qiý zhí zhuï wú liàng wú biün yí qiâ shýng wãn pì zhÿ fï suǒ bù

差别，离一切相、一切想、一切执著、无量无边，一切声闻辟支佛所不

nãng jí lí zhū xuünzhâng jì miâ xiànqián pì rú bǐ qiū jù zú shãntōng dã xÿn zì zài cì dì nǎi zhì

能及，离诸喧诤，寂灭现前。譬如比丘具足神通，得心自在，次第乃至

rù miâ jìn dìng yí qiâ dîng xÿn yì xiǎng fýn biã xÿ jiý zhǐ xÿ cǐ pú sà mï hý sà yì fù rú shì zhù

入灭尽定，一切动心，忆想分别悉皆止息。此菩萨摩诃萨亦复如是，住

bù dîng dì jí shþ yí qiâ gōngyînghâng dã wú gōngyîng fǎ shýn kǒu yì yâ niàn wù jiý xÿ zhù yú bào

不动地，即舍一切功用行，得无功用法，身、口、意业念务皆息，住于报

hâng pì rú yǒu rãn mângzhōngjiànshýn duî zài dà hã wãi yù dù gù fü dà yǒngmþng shÿ dà füngbiàn

行。譬如有人，梦中见身堕在大河，为欲渡故，发大勇猛，施大方便。

yǐ dà yǒngmþng shÿ füngbiàn gù jí biàn juã wù jì juã wù yǐ suǒ zuî jiý xÿ pú sà yì þr jiànzhîng

以大勇猛施方便故，即便觉寤;既觉寤已，所作皆息。菩萨亦尔，见众

shýngshýn zài sì liú zhōng wãi jiù dù gù fü dà yǒngmþng qǐ dà jÿng jìn yǐ yǒngmþngjÿng jìn gù zhì cǐ

生身在四流中，为救度故，发大勇猛，起大精进。以勇猛精进故，至此

bù dîng dì jì zhì cǐ yǐ yí qiâ gōngyîng mǐ bù jiý xÿ âr hângxiànghâng xÿ bù xiànqián fï zǐ rú

不动地;既至此已，一切功用靡不皆息，二行相行悉不现前。佛子!如

shýng fàn shì yù jiâ fán nǎo jiý bù xiànqián zhù bù dîng dì yì fù rú shì yí qiâ xÿn yì shí xíng jiý bù xiàn

生梵世，欲界烦恼皆不现前，住不动地亦复如是;一切心意识行皆不现

qián cǐ pú sà mï hý sà pú sà xÿn fï xÿn pú tí xÿn niâ pán xÿn shàng bù xiàn qǐ kuàng fù qǐ

前。此菩萨摩诃萨菩萨心、佛心、菩提心、涅槃心、尚不现起，况复起

yú shì jiün zhÿ xÿn

于世间之心?

fï zǐ cǐ dì pú sà bþn yuàn lì gù zhū fï shì zūn qÿn xiàn qí qián yǔ rú lái zhì lìng qí dã rù

佛子!此地菩萨本愿力故，诸佛世尊亲现其前，与如来智，令其得入

fǎ liú mãn zhōng zuî rú shì yán shàn züi shàn züi shàn nán zǐ cǐ rþn dì yÿ shùn zhū fï fǎ rán shàn

法流门中，作如是言：善哉善哉!善男子!此忍第一，顺诸佛法。然善

nán zǐ wǒ dþng suǒ yǒu shí lì wú wâi shí bü bù gîng zhū fï zhÿ fǎ rǔ jÿn wâi dã rǔ yìng wãi yù chãng

男子!我等所有十力无畏，十八不共诸佛之法，汝今未得，汝应为欲成

jiù cǐ fǎ qín jiü jÿng jìn wù fù fàng shþ yú cǐ rþn mãn yîu shàn nán zǐ rǔ suÿ dã shì jì miâ xiâ tuō rán

就此法勤加精进，勿复放舍于此忍门。又善男子!汝虽得是寂灭解脱，然

zhū fán fū wâi nãngzhâng dã zhǒngzhǒng fán nǎo jiý xÿ xiànqián zhǒngzhǒng juã guünchángxiüng qÿn hài rǔ düng mǐn niàn

诸凡夫未能证得;种 种烦恼皆悉现前，种 种觉观常 相侵害，汝当愍念

rú shì zhîngshýng yîu shàn nán zǐ rǔ düng yì niàn bþn suǒ shì yuàn pǔ dà ráo yì yí qiâ zhîngshýng jiý lìng dã

如是众 生。又善男子!汝当忆念本所誓愿，普大饶益一切众 生，皆令得

rù bù kþ sÿ yì zhì huì zhÿ mãn yîu shàn nán zǐ cǐ zhū fǎ fǎ xìng ruî fï chū shì ruî bù chū shì cháng

入不可思议智慧之门。又善男子!此诸法法性若佛出世，若不出世，常

zhù bù yì zhū fï bù yǐ dã cǐ fǎ gù míng wãi rú lái yí qiâ âr châng yì nãng dã cǐ wú fýn biã fǎ

住不异，诸佛不以得此法故，名为如来，一切二乘亦能得此无分别法。

yîu shàn nán zǐ rǔ guün wǒ dþngshýnxiàng wú liàng zhì huì wú liàng guï tǔ wú liàng füngbiàn wú liàng guüng

又善男子!汝观我等身相无量，智慧无量，国土无量，方便无量，光

míng wú liàng qÿngjìng yÿn shýng yì wú yǒu liàng rǔ jÿn yí yìngchãng jiù cǐ shì yîu shàn nán zǐ rǔ jÿn shì dã

明无量，清净音声亦无有量;汝今宜应成就此事。又善男子!汝今适得

cǐ yÿ fǎ míng suǒ wâi yí qiâ fǎ wú shýng wú fýn biã shàn nán zǐ rú lái fǎ míng wú liàng rù wú

此一法明，所谓：一切法无生无分别。善男子!如来法明，无量入，无

liàng zuî wú liàngzhuǎn nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã bù kþ dã zhÿ rǔ yìng xiū xíng chãng jiù cǐ fǎ

量作，无量 转，乃至百千亿那由他劫不可得知;汝应修行，成就此法。

yîu shàn nán zǐ rǔ guün shí füng wú liàng guï tǔ wú liàngzhîngshýng wú liàng fǎ zhǒngzhǒng chü biã xÿ yìng

又善男子!汝观十方无量国土，无量 众 生，无量法，种 种差别，悉应

rú shí tōng dá qí shì

如实通达其事。

fï zǐ zhū fï shì zūn yǔ cǐ pú sà rú shì dþng wú liàng qǐ zhì mãn lìng qí nãng qǐ wú liàng wú biün

佛子!诸佛世尊与此菩萨如是等无量起智门，令其能起无量，无边，

chü biã zhì yâ fï zǐ ruî zhū fï bù yǔ cǐ pú sà qǐ zhì mãn zhþ bǐ shí jí rù jiū jìng niâ pán qì shþ

差别智业。佛子!若诸佛不与此菩萨起智门者，彼时即入究竟涅槃，弃舍

yí qiâ lì zhîngshýng yâ yǐ zhū fï yǔ rú shì dþng wú liàng wú biün qǐ zhì mãn gù yú yÿ niànqǐng suǒ shýng zhì

一切利众 生业。以诸佛与如是等无量无边起智门故，于一念顷所生智

yâ cïng chū fü xÿn nǎi zhì qÿ dì suǒ xiū zhū hâng bǎi fân bù jí yÿ nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō fân yì bù

业，从初发心乃至七地所修诸行，百分不及一，乃至百千亿那由他分亦不

jí yÿ rú shì ü sýng qí fân gý luï fân suàn shù fân pì yù fân yōu bō ní shü tuï fân yì bù

及一。如是，阿僧祇分，歌罗分，算数分，譬谕分，优波尼沙陀分，亦不

jí yÿ hã yǐ gù fï zǐ shì pú sà xiün yǐ yì shýn qǐ xíng jÿn zhù cǐ dì dã wú liàngshýn wú

及一。何以故?佛子!是菩萨先以一身起行，今住此地，得无量身、无

liàng yÿn shýng wú liàng zhì huì wú liàngshîushýng wú liàngjìng guï jiào huà wú liàngzhîngshýng gîngyǎng wú

量音声、无量智慧、无量受生、无量净国、教化无量 众 生，供养无

liàng zhū fï rù wú liàng fǎ mãn jù wú liàngshãntōng yǒu wú liàngzhîng huì dào chǎng chü biã zhù wú liàngshýn

量诸佛，入无量法门，具无量神通，有无量 众会道场差别，住无量身、

yǔ yì yâ jí yí qiâ pú sà hâng yǐ bù dîng fǎ gù fï zǐ pì rú chãngchuán yù rù dà hǎi wâi

语、意业，集一切菩萨行，以不动法故。佛子!譬如乘 船欲入大海，未

zhì yú hǎi duō yînggōng lì ruî zhì hǎi yǐ dàn suí fýng qù bù jiǎ rãn lì yǐ zhì dà hǎi yÿ rì suǒ xíng

至于海，多用功力;若至海已，但随风去，不假人力以至大海。一日所行，

bǐ yú wâi zhì qí wâi zhì shí shâ jÿng bǎi suì yì bù nãng jí fï zǐ pú sà mï hý sà yì fù rú shì

比于未至，其未至时，设经百岁亦不能及。佛子!菩萨摩诃萨亦复如是，

jÿ jí guǎng dà shàn gýn zÿ liáng chãng dà chângchuán dào pú sà hâng hǎi yú yÿ niànqǐng yǐ wú gōngyîng zhì rù

积集广大善根资粮，乘大乘 船到菩萨行海，于一念顷，以无功用智入

yí qiâ zhì zhì jìng jiâ bþn yǒu gōngyîngxíngjÿng yú wú liàng bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã suǒ bù nãng jí

一切智智境界，本有功用行经于无量百千亿那由他劫所不能及。

fï zǐ pú sà zhù cǐ dì bü dì yǐ dà füngbiànshànqiǎo zhì suǒ qǐ wú gōngyîng juã huì guün yí qiâ zhì

佛子!菩萨住此第八地，以大方便善巧智所起无功用觉慧，观一切智

zhì suǒ hângjìng suǒ wâi guün shì jiünchãng guün shì jiünhuài yïu cǐ yâ jí gù chãng yïu cǐ yâ jìn gù huài

智所行境。所谓：观世间成、观世间坏、由此业集故成，由此业尽故坏;

jǐ shí chãng jǐ shí huài jǐ shí chãng zhù jǐ shí huài zhù jiý rú shí zhÿ yîu zhÿ dì jiâ xiǎoxiàng

几时成，几时坏;几时成住，几时坏住;皆如实知。又知地界，小相、

dà xiàng wú liàngxiàng chü biã xiàng zhÿ shuǐ huǒ fýng jiâ xiǎoxiàng dà xiàng wú liàngxiàng chü biã xiàng

大相、无量 相、差别相。知水火风界，小相、大相、无量 相、差别相。

zhÿ wýi chãn xì xiàng chü biã xiàng wú liàng chü biã xiàng suí hã shì jiâ zhōng suǒ yǒu wýi chãn jù jí wýi chãn chü

知微尘细相、差别相、无量差别相。随何世界中所有微尘聚及微尘差

biã xiàng jiý rú shí zhÿ suí hã shì jiâ zhōng suǒ yǒu dì shuǐ huǒ fýng jiâ gâ ruî gün wýi chãn suǒ yǒu

别相皆如实知。随何世界中所有地、水、火、风、界各若干微尘，所有

bǎo wù ruî gün wýi chãn zhîngshýngshýn ruî gün wýi chãn guï tǔ shýn ruî gün wýi chãn jiý rú shí zhÿ zhÿ zhîngshýng dà

宝物若干微尘，众 生身若干微尘，国土身若干微尘皆如实知。知众 生大

shýn xiǎoshýn gâ ruî gün wýi chãnchãng zhÿ dì yù shýn chù shýngshýn â guǐ shýn ü xiū luï shýn tiünshýn

身、小身各若干微尘成，知地狱身、畜生身、饿鬼身、阿修罗身、天身、

rãn shýn gâ ruî gün wýi chãnchãng dã rú shì zhÿ wýi chãn chü biã zhì yîu zhÿ yù jiâ sâ jiâ wú sâ jiâ

人身、各若干微尘成，得如是知微尘差别智。又知欲界、色界、无色界

chãng zhÿ yù jiâ sâ jiâ wú sâ jiâ huài zhÿ yù jiâ sâ jiâ wú sâ jiâ xiǎoxiàng dà xiàng

成;知欲界、色界、无色界坏;知欲界、色界、无色界、小相、大相、

wú liàngxiàng chü biã xiàng dã rú shì guün sün jiâ chü biã zhì

无量 相、差别相;得如是观三界差别智。

fï zǐ cǐ pú sà fù qǐ zhì míng jiào huà zhîngshýng suǒ wâi shàn zhÿ zhîngshýngshýn chü biã shàn fýn

佛子!此菩萨复起智明，教化众 生。所谓：善知众 生身差别，善分

biã zhîngshýngshýn shànguün chá suǒ shýng chù suí qí suǒ yìng ãr wãi xiànshýn jiào huà chãng shú cǐ pú sà yú yÿ

别众 生身，善观察所生处，随其所应而为现身，教化成熟。此菩萨于一

sün qiün dà qiün shì jiâ suí zhîngshýngshýn xìn xiâ chü biã yǐ zhì guüngmíng pǔ xiànshîushýng rú shì ruî âr

三千大千世界，随众 生身信解差别，以智光明普现受生。如是，若二、

ruî sün nǎi zhì bǎi qiün nǎi zhì bù kþ shuō sün qiün dà qiün shì jiâ suí zhîngshýngshýn xìn xiâ chü biã pǔ yú

若三，乃至百千、乃至不可说三千大千世界，随众 生身信解差别，普于

qí zhōng shì xiànshîushýng cǐ pú sà chãng jiù rú shì zhì huì gù yú yÿ fï chà qí shýn bù dîng nǎi zhì bù kþ

其中示现受生。此菩萨成就如是智慧故，于一佛刹其身不动，乃至不可

shuō fï chà zhîng huì zhōng xÿ xiàn qí shýn fï zǐ cǐ pú sà suí zhū zhîngshýngshýn xÿn xìn xiâ zhǒngzhǒng chü biã

说佛刹众会中，悉现其身。佛子!此菩萨随诸众 生身心信解种 种差别，

yú bǐ fï guï zhîng huì zhÿ zhōng ãr xiàn qí shýn suǒ wâi yú shü mãn zhîngzhōng shì shü mãn xíng pï luï mãn zhîng

于彼佛国众会之中而现其身。所谓：于沙门众 中示沙门形，婆罗门众

zhōng shì pï luï mãn xíng chà lì zhîngzhōng shì chà lì xíng rú shì pí shþ zhîng shǒu tuï zhîng jū shì zhîng

中示婆罗门形，刹利众 中示刹利形;如是，毗舍众、首陀众、居士众、

sì tiünwángzhîng sün shí sün tiünzhîng yâ mï tiünzhîng dōu shuài tuï tiünzhîng huà lâ tiünzhîng tü huà zì

四天王众、三十三天众、夜摩天众、兜率陀天众、化乐天众、他化自

zài tiünzhîng mï zhîng fàn zhîng nǎi zhì ü jiü ní zhü tiünzhîngzhōng gâ suí qí lâi ãr wãi xiànxíng yîu

在天众、魔众、梵众，乃至阿迦尼吒天众 中，各随其类而为现形。又

yìng yǐ shýng wãn shýn dã dù zhþ xiànshýng wãn xíng yìng yǐ pì zhÿ fï shýn dã dù zhþ xiàn pì zhÿ fï xíng yìng

应以声闻身得度者，现声闻形;应以辟支佛身得度者，现辟支佛形;应

yǐ pú sà shýn dã dù zhþ xiàn pú sà xíng yìng yǐ rú lái shýn dã dù zhþ xiàn rú lái xíng fï zǐ pú sà

以菩萨身得度者，现菩萨形;应以如来身得度者，现如来形。佛子!菩萨

rú shì yú yÿ qiâ bù kþ shuō fï guï tǔ zhōng suí zhū zhîngshýng xìn lâ chü biã rú shì rú shì ãr wãi xiànshýn

如是于一切不可说佛国土中，随诸众 生信乐差别，如是如是而为现身。

fï zǐ cǐ pú sà yuǎn lí yÿ qiâ shýnxiǎng fýn biã zhù yú píngdþng cǐ pú sà zhÿ zhîngshýngshýn guï

佛子!此菩萨远离一切身想分别，住于平等。此菩萨知众 生身、国

tǔ shýn yâ bào shýn shýng wãn shýn dú juã shýn pú sà shýn rú lái shýn zhì shýn fǎ shýn xū kōng

土身、业报身、声闻身、独觉身、菩萨身、如来身、智身、法身、虚空

shýn cǐ pú sà zhÿ zhū zhîngshýng xÿn zhÿ suǒ lâ nãng yǐ zhîngshýngshýn zuî zì shýn yì zuî guï tǔ shýn yâ bào

身。此菩萨知诸众 生心之所乐，能以众 生身作自身，亦作国土身、业报

shýn nǎi zhì xū kōngshýn yîu zhÿ zhîngshýng xÿn zhÿ suǒ lâ nãng yǐ guï tǔ shýn zuî zì shýn yì zuî zhîngshýngshýn

身，乃至虚空身。又知众 生心之所乐，能以国土身作自身，亦作众 生身、

yâ bào shýn nǎi zhì xū kōngshýn yîu zhÿ zhū zhîngshýng xÿn zhÿ suǒ lâ nãng yǐ yâ bào shýn zuî zì shýn yì zuî

业报身，乃至虚空身。又知诸众 生心之所乐，能以业报身作自身，亦作

zhîngshýngshýn guï tǔ shýn nǎi zhì xū kōngshýn yîu zhÿ zhîngshýng xÿn zhÿ suǒ lâ nãng yǐ zì shýn zuî zhîngshýng

众 生身、国土身、乃至虚空身。又知众 生心之所乐，能以自身作众 生

shýn guï tǔ shýn nǎi zhì xū kōngshýn suí zhū zhîngshýng suǒ lâ bù tïng zã yú cǐ shýnxiàn rú shì xíng cǐ

身，国土身、乃至虚空身。随诸众 生所乐不同，则于此身现如是形。此

pú sà zhÿ zhîngshýng jí yâ shýn bào shýn fán nǎo shýn sâ shýn wú sâ shýn yîu zhÿ guï tǔ shýn xiǎoxiàng

菩萨知众 生集业身、报身、烦恼身、色身、无色身、又知国土身、小相、

dà xiàng wú liàngxiàng rǎn xiàng jìngxiàng guǎngxiàng dǎo zhù xiàng zhâng zhù xiàng pǔ rù xiàng füng

大相、无量 相、染相、净相、广 相、倒住相、正住相、普入相、方

wǎng chü biã xiàng zhÿ yâ bào shýn jiǎ míng chü biã zhÿ shýng wãn shýn dú juã shýn pú sà shýn jiǎ míng chü biã

网差别相。知业报身假名差别，知声闻身、独觉身、菩萨身假名差别。

zhÿ rú lái shýn yǒu pú tí shýn yuànshýn huà shýn lì chí shýn xiàng hǎo zhuüng yán shýn wýi shì shýn yì shýng

知如来身有菩提身、愿身、化身、力持身、相好 庄 严身、威势身、意生

shýn fú dã shýn fǎ shýn zhì shýn zhÿ zhì shýnshàn sÿ liángxiàng rú shí juã zã xiàng guǒ hâng suǒ shâ xiàng

身、福德身、法身、智身。知智身善思量 相、如实决择相、果行所摄相、

shì jiün chū shì jiün chü biã xiàng sün chãng chü biã xiàng gîngxiàng bù gîngxiàng chū lí xiàng fýi chū lí xiàng

世间出世间差别相、三乘差别相、共相、不共相、出离相、非出离相、

xuã xiàng wú xuã xiàng zhÿ fǎ shýnpíngdþngxiàng bù huàixiàng suí shí suí sú jiǎ míng chü biã xiàng zhîngshýng

学相、无学相，知法身平等相、不坏相、随时随俗假名差别相、众 生

fýi zhîngshýng fǎ chü biã xiàng fï fǎ shângsýng fǎ chü biã xiàng zhÿ xū kōngshýn wú liàngxiàng zhōubiànxiàng wú

非众 生法差别相、佛法圣僧法差别相，知虚空身无量 相、周遍相、无

xíngxiàng wú yì xiàng wú biünxiàng xiǎnxiàn sâ shýnxiàng

形相、无异相、无边相、显现色身相。

fï zǐ pú sà chãng jiù rú shì shýn zhì yǐ dã mìng zì zài xÿn zì zài cái zì zài yâ zì zài

佛子!菩萨成就如是身智已，得命自在、心自在、财自在、业自在、

shýng zì zài yuàn zì zài jiþ zì zài rú yì zì zài zhì zì zài fǎ zì zài dã cǐ shí zì zài gù

生自在、愿自在、解自在、如意自在、智自在、法自在。得此十自在故，

zã wãi bù sÿ yì zhì zhþ wú liàng zhì zhþ guǎng dà zhì zhþ wú nãnghuài zhì zhþ cǐ pú sà rú shì rù yǐ

则为不思议智者，无量智者，广大智者，无能坏智者。此菩萨如是入已，

rú shì chãng jiù yǐ dã bì jìng wú guî shÿ shýn yâ wú guî shÿ yǔ yâ wú guî shÿ yì yâ shýn yǔ yì yâ

如是成就已，得毕竟无过失身业、无过失语业，无过失意业、身语意业。

suí zhì huì hâng bō rþ bō luï mì zýngshàng dà býi wãi shǒu füngbiànshànqiǎo shànnãng fýn biã shàn qǐ dà yuàn

随智慧行般若波罗蜜增上，大悲为首，方便善巧、善能分别，善起大愿，

fï lì suǒ hù cháng qín xiū xí lì zhîngshýng zhì pǔ zhù wú biün chü biã shì jiâ

佛力所护，常勤修习利众 生智，普住无边差别世界。

fï zǐ jǔ yào yán zhÿ pú sà zhù cǐ bù dîng dì shýn yǔ yì yâ zhū yǒu suǒ zuî jiý nãng jÿ

佛子!举要言之：菩萨住此不动地，身、语、意业诸有所作，皆能积

jí yí qiâ fï fǎ fï zǐ pú sà zhù cǐ dì dã shàn zhù shýn xÿn lì yí qiâ fán nǎo bù xíng gù dã shàn

集一切佛法。佛子!菩萨住此地，得善住深心力，一切烦恼不行故;得善

zhù shâng xÿn lì bù lí yú dào gù dã shàn zhù dà býi lì bù shþ lì yì zhîngshýng gù dã shàn zhù dà cí

住胜心力，不离于道故;得善住大悲力，不舍利益众 生故;得善住大慈

lì jiù hù yí qiâ shì jiün gù dã shàn zhù tuï luï ní lì bù wàng yú fǎ gù dã shàn zhù biàn cái lì shàn

力，救护一切世间故;得善住陀罗尼力，不忘于法故：得善住辩才力，善

guün chá fýn biã yí qiâ fǎ gù dã shàn zhù shãntōng lì pǔ wǎng wú biün shì jiâ gù dã shàn zhù dà yuàn lì bù

观察分别一切法故;得善住神通力，普往无边世界故：得善住大愿力，不

shþ yí qiâ pú sà suǒ zuî gù dã shàn zhù bō luï mì lì chãng jiù yí qiâ fï fǎ gù dã rú lái hù niàn lì

舍一切菩萨所作故;得善住波罗蜜力，成就一切佛法故;得如来护念力，

yí qiâ zhǒng yí qiâ zhì zhì xiànqián gù cǐ pú sà dã rú shì zhì lì nãngxiàn yí qiâ zhū suǒ zuî shì yú zhū

一切种一切智智现前故。此菩萨得如是智力，能现一切诸所作事，于诸

shì zhōng wú yǒu guî jiù

事中无有过咎。

fï zǐ cǐ pú sà zhì dì míng wãi bù dîng dì wú nãng jǔ huài gù míng wãi bù zhuǎn dì zhì

佛子!此菩萨智地名为：不动地，无能沮坏故;名为：不转地，智

huì wú tuì gù míng wãi nán dã dì yí qiâ shì jiün wú nãng câ gù míng wãi tïngzhýn dì lí yí qiâ guî

慧无退故;名为：难得地，一切世间无能测故;名为：童真地，离一切过

shÿ gù míng wãi shýng dì suí lâ zì zài gù míng wãi chãng dì gâng wú suǒ zuî gù míng wãi jiū

失故;名为：生地，随乐自在故;名为：成地，更无所作故;名为：究

jìng dì zhì huì juã dìng gù míng wãi biàn huà dì suí yuànchãng jiù gù míng wãi lì chí dì tü bù

竟地，智慧决定故;名为：变化地，随愿成就故;名为：力持地，他不

nãngdîng gù míng wãi wú gōngyîng dì xiün yǐ chãng jiù gù fï zǐ pú sà chãng jiù rú shì zhì huì rù

能动故;名为：无功用地，先已成就故。佛子!菩萨成就如是智慧，入

fï jìng jiâ fï gōng dã zhào shùn fï wýi yí fï jìngxiànqián cháng wãi rú lái zhÿ suǒ hù niàn fàn shì sì

佛境界，佛功德照，顺佛威仪，佛境现前，常为如来之所护念，梵释四

wáng jÿn güng lì shì cháng suí shì wâi hãng bù shþ lí zhū dà sün mâi nãngxiàn wú liàng zhū shýn chü biã yú yÿ

王、金刚力士常随侍卫，恒不舍离诸大三昧。能现无量诸身差别，于一

yì shýn yǒu dà shì lì bào dã shãntōng sün mâi zì zài suí yǒu kþ huà zhîngshýng zhÿ chù shì chãngzhâng juã fï zǐ

一身有大势力，报得神通三昧自在，随有可化众 生之处示成 正觉。佛子!

pú sà rú shì rù dà châng huì huî dà shãntōng fàng dà guüngmíng rù wú ài fǎ jiâ zhÿ shì jiâ chü biã

菩萨如是入大乘会，获大神通，放大光明，入无碍法界，知世界差别，

shì xiàn yí qiâ zhū dà gōng dã suí yì zì zài shànnãngtōng dá qián jì hîu jì pǔ fú yÿ qiý mï xiã zhÿ dào

示现一切诸大功德，随意自在，善能通达前际后际，普伏一切魔邪之道，

shýn rù rú lái suǒ háângjìng jiâ yú wú liàng guï tǔ xiū pú sà hâng yǐ nãng huî dã bù tuì zhuǎn fǎ shì gù shuō

深入如来所行境界，于无量国土修菩萨行，以能获得不退转法，是故说

míng zhù bù dîng dì

名：住不动地。

fï zǐ pú sà zhù cǐ bù dîng dì yǐ yǐ sün mâi lì cháng dã xiànjiàn wú liàng zhū fï hãng bù shþ lí

佛子!菩萨住此不动地已，以三昧力常得现见无量诸佛，恒不舍离

chãng shì gîngyǎng cǐ pú sà yú yÿ yÿ jiã yÿ yÿ shì jiâ jiàn wú liàng bǎi fï wú liàngqiün fï nǎi zhì wú

承事供养。此菩萨于一一劫、一一世界见无量百佛、无量千佛，乃至无

liàng bǎi qiün yì nuï yú tuō fï gōngjìng zūn zhîng chãng shì gîngyǎng yí qiâ zÿ shýng xÿ yǐ fâng shÿ yú zhū fï

量百千亿那由他佛，恭敬尊重，承事供养，一切资生悉以奉施。于诸佛

suǒ dã yú rú lái shânshýn fǎ zàng shîu shì jiâ chà biã dþng wú liàng fǎ míng ruî yǒu wân nàn shì jiâ chü biã rú shì

所得于如来甚深法藏，受世界差别等无量法明;若有问难世界差别如是

dþng shì wú nãng qū zhþ rú shì jÿng yú wú liàng bǎi jiã wú liàngqiün jiã nǎi zhì wú liàng bǎi qiün yì nuï yú

等事，无能屈者。如是经于无量百劫，无量千劫，乃至无量百千亿那由

tuō jiã suǒ yǒu shàn gýn zhuǎnzýngmíngjìng pì rú zhýn jÿn zhì zuî bǎo guàn zhì yán fú tí zhǔ shângwángdǐngshàng

他劫，所有善根转增明净。譬如真金治作宝冠，置阎浮提主圣王顶上，

yí qiâ chãn mín zhū zhuüng yán jù wú yǔ dþng zhþ cǐ dì pú sà suǒ yǒu shàn gýn yì fù rú shì yí qiâ âr châng nǎi

一切臣民诸 庄 严具无与等者。此地菩萨所有善根亦复如是，一切二乘乃

zhì dì qÿ dì pú sà suǒ yǒu shàn gýn wú nãng jí zhþ yǐ zhù cǐ dì dà zhì guüngmíng pǔ miâ zhîngshýng fán nǎo

至第七地菩萨所有善根，无能及者。以住此地大智光明，普灭众 生烦恼

hýi àn shànnãng küi chǎn zhì huì mãn gù fï zǐ pì rú qiün shì jiâ zhǔ dà fàn tiünwángnãng pǔ yùn cí xÿn pǔ

黑暗，善能开阐智慧门故。佛子!譬如千世界主大梵天王能普运慈心，普

fàngguüngmíng mǎn qiün shì jiâ cǐ dì pú sà yì fù rú shì nãngfàngguüngmíng zhào bǎi wàn fï chà wýi chãn shù

放光明，满千世界。此地菩萨亦复如是，能放光明，照百万佛刹微尘数

shì jiâ lìng zhū zhîngshýng miâ fán nǎo huǒ ãr dã qÿngliáng cǐ pú sà shí bō luï mì zhōng yuàn bō luï mì zýng

世界，令诸众 生灭烦恼火而得清凉。此菩萨十波罗蜜中，愿波罗蜜增

shàng yú bō luï mì fýi bù xiū xíng dàn suí lì suí fân shì míng lûâ shuō zhū pú sà mï hý sà dì bü bù

上;余波罗蜜非不修行，但随力随分。是名略说：诸菩萨摩诃萨第八不

dîng dì ruî guǎngshuō zhþ jÿng wú liàng jiã bù kþ qiïng jìn

动地。若广说者，经无量劫不可穷尽。

fï zǐ pú sà mï hý sà zhù cǐ dì duō zuî dà fàn tiünwáng zhǔ qiün shì jiâ zuì shâng zì zài

佛子!菩萨摩诃萨住此地，多作大梵天王，主千世界，最胜自在，

shànshuō zhū yì nãng yǔ shýng wãn pì zhÿ fï zhū pú sà bō luï mì dào ruî yǒu wân nàn shì jiâ chü biã wú nãng

善说诸义，能与声闻辟支佛诸菩萨波罗蜜道。若有问难世界差别，无能

tuì qū bù shÿ ài yǔ lì hângtïng shì rú shì yí qiâ zhū suǒ zuî yâ jiý bù lí niàn fï nǎi zhì bù lí niàn

退屈;布施爱语利行同事。如是，一切诸所作业皆不离念佛，乃至不离念

yí qiâ zhǒng yí qiâ zhì zhì fù zuî shì niàn wǒ düng yú yí qiâ zhîngshýngzhōng wãi shǒu wãi shâng nǎi

一切种，一切智智。复作是念：我当于一切众 生 中，为首，为胜，乃

zhì wãi yí qiâ zhì zhì yÿ zhǐ zhþ cǐ pú sà ruî yǐ fü qǐ dà jÿng jìn lì yú yÿ niànqǐng dã bǎi wàn sün qiün dà

至为一切智智依止者。此菩萨若以发起大精进力，于一念顷得百万三千大

qiün shì jiâ wýi chãn shù sün mâi nǎi zhì shì xiàn bǎi wàn sün qiün dà qiün shì jiâ wýi chãn shù pú sà yǐ wãi juàn shǔ ruî

千世界微尘数三昧，乃至示现百万三千大千世界微尘数菩萨以为眷属。若

yǐ pú sà shū shângyuàn lì zì zài shì xiàn guî yú shì shù nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã bù nãng shù zhÿ

以菩萨殊胜愿力自在示现，过于是数，乃至百千亿那由他劫不能数知。

þr shí jÿn güngzàng pú sà yù chïngxuün qí yì ãr shuōsîng yuý

尔时，金刚藏菩萨欲重宣其义而说颂曰：

qÿ dì xiū zhì füng biàn huì shàn jí zhù dào dà yuàn lì

七地修治方便慧，善集助道大愿力，

fù dã rãn zūn suǒ shâ chí wãi qiú shâng zhì dýng bü zhù

复得人尊所摄持，为求胜智登八住。

gōng dã chãng jiù hãng cí mǐn zhì huì guǎng dà dþng xū kōng

功德成就恒慈愍，智慧广大等虚空，

wãn fǎ nãng shýng juã dìng lì shì zã jì miâ wú shýng rþn

闻法能生决定力，是则寂灭无生忍。

zhÿ fǎ wú shýng wú qǐ xiàng wú chãng wú huài wú jìn zhuǎn

知法无生无起相，无成无坏无尽转，

lí yǒu píng dþng juã fýn biã chüo zhū xÿn hâng rú kōng zhù

离有平等绝分别，超诸心行如空住。

chãng jiù shì rþn chüo xì lùn shân shýn bù dîng hãng jì miâ

成就是忍超戏论，甚深不动恒寂灭，

yí qiâ shì jiün wú nãng zhÿ xÿn xiàng qǔ zhuï xÿ jiý lí

一切世间无能知，心相取著悉皆离。

zhù yú cǐ dì bù fýn biã pì rú bǐ qiū rù miâ dìng

住于此地不分别，譬如比丘入灭定，

rú mâng dù hã juã zã wú rú shýng fàn tiün juã xià yù

如梦渡河觉则无，如生梵天绝下欲。

yǐ bþn yuàn lì mãng quàn dǎo tàn qí rþn shâng yǔ guàn dǐng

以本愿力蒙劝导，叹其忍胜与灌顶，

yǔ yán wǒ dþng zhîng fï fǎ rǔ jÿn wâi huî düng qín jìn

语言我等众佛法，汝今未获当勤进。

rǔ suÿ yǐ miâ fán nǎo huǒ shì jiün huî yàn yïu chì rán

汝虽已灭烦恼火，世间惑焰犹炽然，

düng niàn bþn yuàn dù zhîng shýng xÿ shǐ xiū yÿn qù xiâ tuō

当念本愿度众 生，悉使修因趣解脱。

fǎ xìng zhýn cháng lí xÿn niàn âr châng yú cǐ yì nãng dã

法性真常离心念，二乘于此亦能得，

bù yǐ cǐ gù wãi shì zūn dàn yǐ shân shýn wú ài zhì

不以此故为世尊，但以甚深无碍智。

rú shì rãn tiün suǒ yìng gîng yǔ cǐ zhì huì lìng guün chá

如是人天所应供，与此智慧令观察，

wú biün fï fǎ xÿ dã chãng yÿ niàn chüo guî nǎng zhîng hâng

无边佛法悉得成，一念超过曩众行。

pú sà zhù zÿ miào zhì dì zã huî guǎng dà shãn tōng lì

菩萨住兹妙智地，则获广大神通力，

yÿ niàn fýn shýn biàn shí füng rú chuán rù hǎi yÿn fýng jì

一念分身遍十方，如船入海因风济。

xÿn wú gōng yîng rân zhì lì xÿ zhÿ guï tǔ chãng huài zhù

心无功用任智力，悉知国土成坏住，

zhū jiâ zhǒng zhǒng gâ shū yì xiǎo dà wú liàng jiý nãng liǎo

诸界种 种各殊异，小大无量皆能了。

sün qiün shì jiâ sì dà zhǒng liù qù zhîng shýng shýn gâ biã

三千世界四大种，六趣众 生身各别，

jí yǐ zhîng bǎo wýi chãn shù yǐ zhì guün chá xÿ wú yú

及以众宝微尘数，以智观察悉无余。

pú sà nãng zhÿ yÿ qiâ shýn wãi huà zhîng shýng tïng bǐ xíng

菩萨能知一切身，为化众 生同彼形，

guï tǔ wú liàng zhǒng zhǒng biã xÿ wãi xiàn xíng wú bù biàn

国土无量 种 种别，悉为现形无不遍。

pì rú rì yuâ zhù xū kōng yí qiâ shuǐ zhōng jiý xiàn yǐng

譬如日月住虚空，一切水中皆现影，

zhù yú fǎ jiâ wú suǒ dîng suí xÿn xiàn yǐng yì fù rán

住于法界无所动，随心现影亦复然。

suí qí xÿn lâ gâ bù tïng yí qiâ zhîng zhōng jiý xiàn shýn

随其心乐各不同，一切众 中皆现身，

shýng wãn dú juã yǔ pú sà jí yǐ fï shýn mǐ bù xiàn

声闻独觉与菩萨，及以佛身靡不现。

zhîngshýng guï tǔ yâ bào shýn zhǒngzhǒngshâng rãn zhì fǎ shýn

众 生国土业报身，种 种 圣人智法身，

xū kōng shýn xiàng jiý píng dþng pǔ wãi zhîng shýng ãr shì zuî

虚空身相皆平等，普为众 生而示作。

shí zhǒng shâng zhì pǔ guün chá fù shùn cí býi zuî zhîng yâ

十种 圣智普观察，复顺慈悲作众业，

suǒ yǒu fï fǎ jiý chãng jiù chí jiâ bù dîng rú xū mí

所有佛法皆成就，持戒不动如须弥。

shí lì chãng jiù bù dîng yáo yí qiâ mï zhîng wú nãng zhuǎn

十力成就不动摇，一切魔众无能转，

zhū fï hù niàn tiün wáng lǐ mì jì jÿn güng hãng shì wâi

诸佛护念天王礼，密迹金刚恒侍卫。

cǐ dì gōng dã wú biün jì qiün wàn yì jiã shuō bú jìn

此地功德无边际，千万亿劫说不尽，

fù yǐ gîng fï shàn yì míng r ú wáng dǐng shàng zhuāng y á n j ù

复以供佛善益明，如王顶上 庄 严具。

pú sà zhù cǐ dì bü dì duō zuî fàn wáng qiün jiâ zhǔ

菩萨住此第八地，多作梵王千界主，

yǎn shuō sün châng wú yǒu qiïng cí guüng pǔ zhào chú zhîng huî

演说三乘无有穷，慈光普照除众惑。

yÿ niàn suǒ huî zhū sün mâi bǎi wàn shì jiâ wýi chãn dþng

一念所获诸三昧，百万世界微尘等，

zhū suǒ zuî shì xÿ yì rán yuàn lì shì xiàn fù guî shì

诸所作事悉亦然，愿力示现复过是。

pú sà dì bü bù dîng dì wǒ wãi rǔ dþng yǐ lûâ shuō

菩萨第八不动地，我为汝等已略说，

ruî yù cì dì guǎng fýn biã jÿng yú yì jiã bù nãng jìn

若欲次第广分别，经于亿劫不能尽。

shuō cǐ pú sà bü dì shí rú lái xiàn dà shãn tōng lì

说此菩萨八地时，如来现大神通力，

zhân dîng shí füng zhū guï tǔ wú liàng yì shù nán sÿ yì

震动十方诸国土，无量亿数难思议。

yí qiâ zhÿ jiàn wú shàng zūn qí shýn pǔ fàng dà guüng míng

一切知见无上尊，其身普放大光明，

zhào yào bǐ zhū wú liàng tǔ xÿ shǐ zhîng shýng huî ün lâ

照耀彼诸无量土，悉使众 生获安乐。

pú sà wú liàng bǎi qiün yì jù shí yǒng zài xū kōng zhù

菩萨无量百千亿，俱时踊在虚空住，

yǐ guî zhū tiün shàng miào gîng gîng yǎng shuō zhōng zuì shâng zhþ

以过诸天上妙供，供养说中最胜者。

dà zì zài wáng zì zài tiün xÿ gîng tïng xÿn xǐ wú liàng

大自在王自在天，悉共同心喜无量 ，

gâ yǐ zhǒng zhǒng zhîng gîng jù gîng yǎng shân shýn gōng dã hǎi

各以种 种 众供具，供养甚深功德海。

fù yǒu tiün nǚ qiün wàn yì shýn xÿn huün xǐ xÿ chōng biàn

复有天女千万亿，身心欢喜悉充遍，

gâ zîu yuâ yÿn wú liàng zhǒng gîng yǎng rãn zhōng dà dǎo shÿ

各奏乐音无量 种，供养人中大导师。

shì shí zhîng yuâ tïng shí zîu bǎi qiün wàn yì wú liàng biã

是时众乐同时奏，百千万亿无量别，

xÿ yǐ shàn shì wýi shãn lì yǎn chū miào yÿn ãr zàn tàn

悉以善逝威神力，演出妙音而赞叹。

jì jìng tiáo rïu wú gîu hài suí suǒ rù dì shàn xiū xí

寂静调柔无垢害，随所入地善修习，

xÿn rú xū kōng yì shí füng guǎng shuō fï dào wù qún shýng

心如虚空诣十方，广说佛道悟群生。

tiün shàng rãn jiün yí qiâ chù xÿ xiàn wú dþng miào zhuüng yán

天上人间一切处，悉现无等妙 庄 严，

yǐ cïng rú lái gōng dã shýng lìng qí jiàn zhþ lâ fï zhì

以从如来功德生，令其见者乐佛智。

bù lí yÿ chà yì zhîng tǔ rú yuâ pǔ xiàn zhào shì jiün

不离一刹诣众土，如月普现照世间，

yÿn shýng xÿn niàn xÿ jiý miâ pì yïu gǔ xiǎng wú bù yìng

音声心念悉皆灭，譬犹谷响无不应。

ruî yǒu zhîng shýng xÿn xià liâ wãi bǐ yǎn shuō shýng wãn hâng

若有众 生心下劣，为彼演说声闻行，

ruî xÿn míng lì yào pì zhÿ zã wãi bǐ shuō zhōng châng dào

若心明利乐辟支，则为彼说中 乘道。

ruî yǒu cí býi yào ráo yì wãi shuō pú sà suǒ xíng shì

若有慈悲乐饶益，为说菩萨所行事，

ruî yǒu zuì shâng zhì huì xÿn zã shì rú lái wú shàng fǎ

若有最胜智慧心，则示如来无上法。

pì rú huàn shÿ zuî zhîng shì zhǒng zhǒng xíng xiàng jiý fýi shí

譬如幻师作众事，种 种形相皆非实，

pú sà zhì huàn yì rú shì suÿ xiàn yí qiâ lí yǒu wú

菩萨智幻亦如是，虽现一切离有无。

rú shì mþi yÿn qiün wàn zhǒng gý zàn fï yǐ mî rán zhù

如是美音千万种，歌赞佛已默然住。

xiâ tuō yuâ yán jÿn zhîng jìng yuàn shuō jiǔ dì suǒ hâng dào

解脱月言今众净，愿说九地所行道!

þr shí jÿn güngzàng pú sà gào xiâ tuō yuâ pú sà yán fï zǐ pú sà mï hý sà yǐ rú shì wú liàng

尔时，金刚藏菩萨告解脱月菩萨言：佛子!菩萨摩诃萨以如是无量

zhì sÿ liangguün chá yù gâng qiú zhuǎnshâng jì miâ xiâ tuō fù xiū xí rú lái zhì huì rù rú lái mì mì fǎ

智思量观察，欲更求转 胜寂灭解脱。复修习如来智慧，入如来秘密法，

guün chá bù sÿ yì dà zhì xìngjìng zhū tuï luï ní sün mâi mãn jù guǎng dà shãntōng rù chü biã shì jiâ xiū lì

观察不思议大智性净诸陀罗尼三昧门，具广大神通，入差别世界，修力

wú wâi bù gîng fǎ suí zhū fï zhuǎn fǎ lún bù shþ dà býi bþn yuàn lì dã rù pú sà dì jiǔ shàn huì dì

无畏不共法，随诸佛转法轮，不舍大悲本愿力，得入菩萨第九善慧地。

fï zǐ pú sà mï hý sà zhù cǐ shàn huì dì rú shí zhÿ shàn bú shàn wú jì fǎ hâng yǒu lîu wú lîu

佛子!菩萨摩诃萨住此善慧地，如实知善不善无记法行，有漏、无漏

fǎ hâng shì jiün chū shì jiün fǎ hâng sÿ yì bù sÿ yì fǎ hâng dìng bú dìng fǎ hâng shýng wãn dú

法行，世间、出世间法行，思议、不思议法行，定、不定法行，声闻独

juã fǎ hâng pú sà hâng fǎ hâng rú lái dì fǎ hâng yǒu wãi fǎ hâng wú wãi fǎ hâng cǐ pú sà yǐ rú shì

觉法行，菩萨行法行，如来地法行，有为法行，无为法行。此菩萨以如是

zhì huì rú shí zhÿ zhîngshýng xÿn chïu lín fán nǎo chïu lín yâ chïu lín gýn chïu lín jiþ chïu lín xìngchïu

智慧，如实知众 生心稠林、烦恼稠林、业稠林、根稠林、解稠林、性稠

lín lâ yù chïu lín suí miánchïu lín shîushýngchïu lín xí qì xiüng xù chïu lín sün jù chü biã chïu lín

林、乐欲稠林、随眠稠林、受生稠林、习气相续稠林、三聚差别稠林。

cǐ pú sà rú shí zhÿ zhîngshýng xÿn zhǒngzhǒngxiàng suǒ wâi zá qǐ xiàng sù zhuǎnxiàng huài bù huàixiàng

此菩萨如实知众 生心种 种 相，所谓：杂起相、速转 相、坏不坏相、

wú xíng zhì xiàng wú biün jì xiàng qÿngjìngxiàng gîu wú gîu xiàng fù bù fù xiàng huàn suǒ zuî xiàng suí

无形质相、无边际相、清净相、垢无垢相、缚不缚相、幻所作相、随

zhū qù shýngxiàng rú shì bǎi qiün wàn yì nǎi zhì wú liàng jiý rú shí zhÿ yîu zhÿ zhū fán nǎo zhîngzhîngxiàng

诸趣生 相，如是百千万亿乃至无量，皆如实知。又知诸烦恼种 种 相，

suǒ wâi jiǔ yuǎn suí xíngxiàng wú biün yǐn qǐ xiàng jù shýng bù shþ xiàng mián qǐ yÿ yì xiàng yǔ xÿn xiüng

所谓：久远随行相、无边引起相、俱生不舍相、眠起一义相、与心相

yìng bù xiüngyìngxiàng suí qù shîushýng ãr zhù xiàng sün jiâ chü biã xiàng ài jiàn chÿ màn rú jiànshýn rù guî huàn

应不相应相、随趣受生而住相、三界差别相、爱见痴慢如箭深入过患

xiàng sün yâ yÿn yuán bù juã xiàng lûâ shuō nǎi zhì bü wàn sì qiün jiý rú shí zhÿ yîu zhÿ zhū yâ zhǒngzhǒngxiàng

相、三业因缘不绝相、略说乃至八万四千，皆如实知。又知诸业种 种 相，

suǒ wâi shàn bú shàn wú jì xiàng yǒu biǎo shì wú biǎo shì xiàng yǔ xÿn tïngshýng bù lí xiàng yÿn zì xìng chà nà

所谓：善不善无记相、有表示无表示相、与心同生不离相、因自性刹那

huài ãr cì dì jí guǒ bù shÿ xiàng yǒu bào wú bào xiàng shîu hýi hýi dþngzhîng bào xiàng rú tián wú liàngxiàng

坏而次第集果不失相、有报无报相、受黑黑等众报相、如田无量 相、

fán shâng chü biã xiàng xiànshîu shýngshîu hîu shîuxiàng châng fýi chângdìng bù dìngxiàng lûâ shuō nǎi zhì bü wàn

凡圣差别相、现受、生受、后受相、乘非乘定不定相，略说乃至八万

sì qiün jiý rú shí zhÿ yîu zhÿ zhū gýn ruǎnzhōngshângxiàng xiün jì hîu jì chü biã wú chü biã xiàng shàngzhōng

四千，皆如实知。又知诸根软中 胜 相、先际后际差别无差别相、上 中

xià xiàng fán nǎo jù shýng bù xiüng lí xiàng châng fýi chângdìng bù dìngxiàng chún shú tiáo rïu xiàng suí gýn wǎngqÿng

下相，烦恼俱生不相离相，乘非乘定不定相，淳熟调柔相，随根网轻

zhuǎnhuàixiàng zýngshàng wú nãnghuàixiàng tuì bù tuì chü biã xiàng yuǎn suí gîngshýng bù tïngxiàng lûâ shuō nǎi zhì

转坏相，增上无能坏相，退不退差别相，远随共生不同相，略说乃至

bü wàn sì qiün jiý rú shí zhÿ yîu zhÿ zhū xiâ ruǎnzhōngshàng zhū xìngruǎnzhōngshàng lâ yù ruǎnzhōngshàng

八万四千，皆如实知。又知诸解软中 上，诸性软中 上，乐欲软中 上，

jiý lûâ shuō nǎi zhì bü wàn sì qiün

皆略说乃至八万四千。

yîu zhÿ zhū suí miánzhǒngzhǒngxiàng suǒ wâi yǔ shýn xÿn gîngshýngxiàng yǔ xÿn gîngshýngxiàng xÿn xiüngyìng

又知诸随眠种 种 相，所谓：与深心共生 相、与心共生 相、心相应

bù xiüngyìng chü biã xiàng jiǔ yuǎn suí hângxiàng wú shǐ bù bá xiàng yǔ yí qiâ chándìng xiâ tuō sün mâi sün mï bō

不相应差别相、久远随行相、无始不拔相、与一切禅定解脱三昧三摩钵

dǐ shãntōngxiüng wãi xiàng sün jiâ xiüng xù shîushýng xì fù xiüng lìng wú biün xÿn xiüng xù xiàn qǐ xiàng küi zhū chù

底神通相违相、三界相续受生系缚相、令无边心相续现起相、开诸处

mãn xiàng jiün shí nán zhì xiàng dì chǔ chãng jiù bù chãng jiù xiàng wãi yǐ shâng dào bá chū xiàng yîu zhÿ shîushýng

门相、坚实难治相、地处成就不成就相、唯以圣道拔出相。又知受生

zhǒngzhǒngxiàng suǒ wâi suí yâ shîushýngxiàng liù qù chü biã xiàng yǒu sâ wú sâ chü biã xiàng yǒu xiǎng wú

种 种 相，所谓：随业受生 相、六趣差别相、有色无色差别相、有想无

xiǎng chü biã xiàng yâ wãi tián ài shuǐ rùn wú míng àn fù shí wãi zhǒng zi shýng hîu yǒu yá xiàng míng sâ jù shýng bù

想差别相、业为田爱水润无明暗覆识为种子生后有芽相、名色俱生不

xiüng lí xiàng chÿ ài xÿ qiú xù yǒu xiàng yù shîu yù shýng wú shǐ yào zhuïxiàng wàng wâi chū sün jiâ tün qiú xiàng

相离相、痴爱希求续有相、欲受欲生无始乐著相、妄谓出三界贪求相。

yîu zhÿ xí qì zhǒngzhǒngxiàng suǒ wâi hâng bù hâng chü biã xiàng suí qù xūn xí xiàng suí zhîngshýngháng xūn xí

又知习气种 种 相，所谓：行不行差别相、随趣熏习相、随众 生行熏习

xiàng suí yâ fán nǎo xūn xí xiàng shàn bú shàn wú jì xūn xí xiàng suí rù hîu yǒu xūn xí xiàng cì dì xūn xí

相、随业烦恼熏习相、善不善无记熏习相、随入后有熏习相、次第熏习

xiàng bú duàn fán nǎo yuǎnxíng bù shþ xūn xí xiàng shí fýi shí xūn xí xiàng jiàn wãn qÿn jìn shýng wãn dú juã pú sà

相、不断烦恼远行不舍熏习相、实非实熏习相、见闻亲近声闻独觉菩萨

rú lái xūn xí xiàng yîu zhÿ zhîngshýngzhângdìng xiã dìng bù dìngxiàng suǒ wâi zhângjiànzhângdìngxiàng xiã jiàn xiã

如来熏习相。又知众 生 正定邪定不定相，所谓：正见正定相、邪见邪

dìngxiàng âr jù bù dìngxiàng wǔ nì xiã dìngxiàng wǔ gýn zhângdìngxiàng âr jù bù dìngxiàng bü xiã xiã

定相、二俱不定相、五逆邪定相、五根正定相、二俱不定相、八邪邪

dìngxiàng zhângxìngzhângdìngxiàng gâng bù zuî âr jù lí bù dìngxiàng shýnzhuï xiã fǎ xiã dìngxiàng xí xíngshâng

定相、正性正定相、更不作二俱离不定相、深著邪法邪定相、习行圣

dào zhângdìngxiàng âr jù shþ bù dìngxiàng fï zǐ pú sà suí shùn rú shì zhì huì míng zhù shàn huì dì

道正定相、二俱舍不定相。佛子!菩萨随顺如是智慧，名：住善慧地;

zhù cǐ dì yǐ liǎo zhÿ zhîngshýng zhū hâng chü biã jiào huà tiáo fú lìng dã xiâ tuō

住此地已，了知众 生诸行差别，教化调伏，令得解脱。

fï zǐ cǐ pú sà shànnãng yǎn shuōshýng wãn châng fǎ dú juã châng fǎ pú sà châng fǎ rú lái dì fǎ

佛子!此菩萨善能演说声闻乘法、独觉乘法、菩萨乘法、如来地法。

yí qiâ hâng chù zhì suí hâng gù nãng suí zhîngshýng gýn xìng yù xiâ suǒ hâng yǒu yì zhū jù chü biã yì suí shîu

一切行处智随行故，能随众 生根性欲解，所行有异，诸聚差别;亦随受

shýng fán nǎo mián fù zhū yâ xí qì ãr wãi shuō fǎ lìngshýng xìn xiâ zýng yì zhì huì gâ yú qí châng ãr dã

生烦恼眠缚，诸业习气而为说法;令生信解，增益智慧，各于其乘而得

xiâ tuō

解脱。

fï zǐ pú sà zhù cǐ shàn huì dì zuî dà fǎ shÿ jù fǎ shÿ hâng shànnãngshǒu hù rú lái fǎ zàng

佛子!菩萨住此善慧地，作大法师，具法师行，善能守护如来法藏，

yǐ wú liàngshànqiǎo zhì qǐ sì wú ài biàn yîng pú sà yán cí ãr yǎn shuō fǎ cǐ pú sà cháng suí sì wú ài

以无量善巧智，起四无碍辩，用菩萨言辞而演说法。此菩萨常随四无碍

zhì zhuǎn wú zàn shþ lí hã dþng wãi sì suǒ wâi fǎ wú ài zhì yì wú ài zhì cí wú ài zhì lâ

智转，无暂舍离。何等为四?所谓法无碍智、义无碍智、辞无碍智、乐

shuō wú ài zhì cǐ pú sà yǐ fǎ wú ài zhì zhÿ zhū fǎ zì xiàng yì wú ài zhì zhÿ zhū fǎ biã xiàng

说无碍智。此菩萨以法无碍智，知诸法自相;义无碍智，知诸法别相;

cí wú ài zhì wú cuî miù shuō yào shuō wú ài zhì wú duàn jìn shuō fù cì yǐ fǎ wú ài zhì zhÿ zhū

辞无碍智，无错谬说;乐说无碍智，无断尽说。复次，以法无碍智，知诸

fǎ zì xìng yì wú ài zhì zhÿ zhū fǎ shýng miâ cí wú ài zhì ün lì yí qiâ fǎ bú duànshuō yào shuō

法自性;义无碍智，知诸法生灭;辞无碍智，安立一切法不断说;乐说

wú ài zhì suí suǒ ün lì bù kþ huài wú biünshuō fù cì yǐ fǎ wú ài zhì zhÿ xiàn zài fǎ chü biã

无碍智，随所安立，不可坏无边说。复次，以法无碍智，知现在法差别;

yì wú ài zhì zhÿ guî qù wâi lái fǎ chü biã cí wú ài zhì yú qù lái jÿn fǎ wú cuî miù shuō yào shuō wú

义无碍智，知过去未来法差别;辞无碍智，于去来今法无错谬说;乐说无

ài zhì yú yÿ yÿ shì wú biün fǎ míngliǎoshuō fù cì yǐ fǎ wú ài zhì zhÿ fǎ chü biã yì wú ài zhì

碍智，于一一世无边法明了说。复次，以法无碍智，知法差别;义无碍智，

zhÿ yì chü biã cí wú ài zhì suí qí yán yÿn shuō yào shuō wú ài zhì suí qí xÿn lâ shuō

知义差别;辞无碍智，随其言音说;乐说无碍智，随其心乐说。

fù cì fǎ wú ài zhì yǐ fǎ zhì zhÿ chü biã bù yì yì wú ài zhì yǐ bǐ zhì zhÿ chü biã rú shí

复次，法无碍智以法智，知差别不异;义无碍智以比智，知差别如实;

cí wú ài zhì yǐ shì zhì chü biã shuō yào shuō wú ài zhì yǐ dì yÿ yì zhì shànqiǎoshuō fù cì fǎ wú

辞无碍智以世智，差别说;乐说无碍智以第一义智，善巧说。复次，法无

ài zhì zhÿ zhū fǎ yÿ xiàng bù huài yì wú ài zhì zhÿ yùn jiâ chù dì yuán qǐ shànqiǎo cí wú ài zhì

碍智，知诸法一相不坏;义无碍智，知蕴界处，谛缘起善巧;辞无碍智，

yǐ yí qiâ shì jiün yì xiâ liǎo mþi miào yÿn shýng wãn zì shuō yào shuō wú ài zhì yǐ zhuǎnshâng wú biün fǎ míngshuō

以一切世间易解了美妙音声、文字说;乐说无碍智，以转 胜无边法明说。

fù cì fǎ wú ài zhì zhÿ yÿ chângpíngdþngxìng yì wú ài zhì zhÿ zhū châng chü biã xìng cí wú ài zhì

复次，法无碍智，知一乘平等性;义无碍智，知诸乘差别性;辞无碍智。

shuō yí qiâ châng wú chü biã yào shuō wú ài zhì shuō yÿ yÿ châng wú biün fǎ fù cì fǎ wú ài zhì zhÿ

说一切乘无差别;乐说无碍智，说一一乘无边法。复次，法无碍智，知

yÿ qiý pú sà hâng zhì hâng fǎ hâng zhì suí zhâng yì wú ài zhì zhÿ shí dì fân wâi yì chü biã cí wú

一切菩萨行;智行、法行智随证;义无碍智，知十地分位义差别;辞无

ài zhì shuō dì dào wú chü biã xiàng yào shuō wú ài zhì shuō yÿ yÿ dì wú biünhângxiàng fù cì fǎ wú

碍智，说地道无差别相;乐说无碍智，说一一地无边行相。复次，法无

ài zhì zhÿ yÿ qiý rú lái yÿ niànchãngzhâng juã yì wú ài zhì zhÿ zhǒngzhǒng shí zhǒngzhǒng chù dþng gâ chü

碍智，知一切如来一念成 正觉;义无碍智，知种 种时、种 种处等各差

biã cí wú ài zhì shuōchãngzhâng juã chü biã yào shuō wú ài zhì yú yÿ yÿ jù fǎ wú liàng jiã shuō bú jìn

别;辞无碍智，说成 正觉差别;乐说无碍智，于一一句法无量劫说不尽。

fù cì fǎ wú ài zhì zhÿ yí qiâ rú lái yǔ lì wú suǒ wâi bù gîng fï fǎ dà cí dà býi biàn cái füngbiàn

复次，法无碍智知一切如来语力无所畏，不共佛法，大慈大悲，辩才方便，

zhuǎn fǎ lún yí qiâ zhì zhì suí zhâng yì wú ài zhì zhÿ rú lái suí bü wàn sì qiünzhîngshýng xÿn hâng gýn xiâ chü

转法轮，一切智智随证;义无碍智知如来随八万四千众 生心行，根解差

biã yÿn shýng cí wú ài zhì suí yí qiâ zhîngshýnghâng yǐ rú lái yÿn shýng chü biã shuō lâ shuō wú ài zhì suí zhîng

别音声;辞无碍智随一切众 生行，以如来音声差别说;乐说无碍智随众

shýng xìn xiâ yǐ rú lái zhì qÿngjìnghângyuán mǎn shuō

生信解，以如来智清净行圆满说。

fï zǐ pú sà zhù dì jiǔ dì dã rú shì shànqiǎo wú ài zhì dã rú lái miào fǎ zàng zuî dà fǎ shÿ

佛子!菩萨住第九地，得如是善巧无碍智，得如来妙法藏，作大法师，

dã yì tuï luï ní fǎ tuï luï ní zhì tuï luï ní guüngzhào tuï luï ní shàn huì tuï luï ní zhîng cái tuï

得义陀罗尼、法陀罗尼、智陀罗尼、光照陀罗尼、善慧陀罗尼、众财陀

luï ní wýi dã tuï luï ní wú ài mãn tuï luï ní wú biün jì tuï luï ní zhǒngzhǒng yì tuï luï ní rú

罗尼、威德陀罗尼、无碍门陀罗尼、无边际陀罗尼、种 种义陀罗尼，如

shì dþng bǎi wàn ü sýng qí tuï luï ní mãn jiý dã yuán mǎn yǐ bǎi wàn ü sýng qí shànqiǎo yÿn shýngbiàn cái mãn ãr yǎn

是等百万阿僧祇陀罗尼门皆得圆满，以百万阿僧祇善巧音声辩才门而演

shuō fǎ cǐ pú sà dã rú shì bǎi wàn ü sýng qí tuï luï ní mãn yǐ yú wú liàng fï suǒ yÿ yÿ fï qián

说法。此菩萨得如是百万阿僧祇陀罗尼门已，于无量佛所，一一佛前，

xÿ yǐ rú shì bǎi wàn ü sýng qí tuï luï ní mãn tÿng wãn zhâng fǎ wãn yǐ bù wàng yǐ wú liàng chü biã mãn wãi tü

悉以如是百万阿僧祇陀罗尼门听闻正法，闻已不忘，以无量差别门为他

yǎn shuō cǐ pú sà chū jiàn yú fï tïu dǐng lǐ jìng jí yú fï suǒ dã wú liàng fǎ mãn cǐ suǒ dã fǎ mãn

演说。此菩萨初见于佛，头顶礼敬，即于佛所得无量法门，此所得法门，

fýi bǐ wãn chí zhū dà shýng wãn yú bǎi qiün jiã suǒ nãnglǐngshîu cǐ pú sà dã rú shì tuï luï ní rú shì wú

非彼闻持诸大声闻，于百千劫所能领受。此菩萨得如是陀罗尼，如是无

ài zhì zuî yú fǎ zuî ãr shuō yú fǎ dà qiün shì jiâ mǎn zhōngzhîngshýng suí qí xÿn lâ chü biã wãi shuō wãi

碍智，坐于法座而说于法。大千世界满中 众 生，随其心乐差别为说;唯

chú zhū fï jí shîu zhí pú sà qí yú zhîng huì wýi dã guüngmíng wú nãng yǔ bǐ cǐ pú sà chǔ yú fǎ zuî

除诸佛及受职菩萨，其余众会威德光明，无能与比。此菩萨处于法座，

yù yǐ yÿ yÿn lìng zhū dà zhîng jiý dã xiâ liǎo jí dã xiâ liǎo huî shí yù yǐ zhǒngzhǒng yÿn shýng lìng zhū dà zhîng

欲以一音令诸大众皆得解了，即得解了;或时欲以种 种音声，令诸大众

jiý dã küi wù huî shí xÿn yù fàng dà guüngmíng yǎn shuō fǎ mãn huî shí xÿn yù yú qí shýnshàng yÿ yÿ máo kǒng

皆得开悟;或时心欲放大光明，演说法门;或时心欲于其身上一一毛孔

jiý yǎn fǎ yÿn huî shí xÿn yù nǎi zhì sün qiün dà qiün shì jiâ suǒ yǒu yÿ qiý xíng wú xíng wù jiý xÿ yǎn chū miào fǎ

皆演法音;或时心欲乃至三千大千世界所有一切形无形物，皆悉演出妙法

yán yÿn huî shí xÿn yù fü yÿ yán yÿn zhōubiàn fǎ jiâ xÿ lìng jiþ le huî shí xÿn yù yí qiâ yán yÿn jiý zuî

言音;或时心欲发一言音，周遍法界，悉令解了;或时心欲一切言音皆作

fǎ yÿn hãng zhù bù miâ huî shí xÿn yù yí qiâ shì jiâ xiüo dí zhōng gǔ jí yǐ gý yǒng yí qiâ yuâ

法音，恒住不灭;或时心欲一切世界箫、笛、钟、鼓及以歌咏，一切乐

shýng jiý yǎn fǎ yÿn huî shí xÿn yù yú yÿ zì zhōng yí qiâ fǎ jù yán yÿn chü biã jiý xÿ jù zú huî shí

声皆演法音;或时心欲于一字中，一切法句言音差别，皆悉具足;或时

xÿn yù lìng bù kþ shuō wú liàng shì jiâ dì shuǐ huǒ fýng sì dà jù zhōng suǒ yǒu wýi chãn yÿ yÿ chãnzhōng jiý

心欲令不可说无量世界地、水、火、风四大聚中所有微尘，一一尘中皆

xÿ yǎn chū bù kþ shuō fǎ mãn rú shì suǒ niàn yí qiâ suí xÿn wú bù dã zhþ

悉演出不可说法门。如是所念，一切随心，无不得者。

fï zǐ cǐ pú sà jiǎ shǐ sün qiün dà qiün shì jiâ suǒ yǒu zhîngshýngxián zhì qí qián yÿ yÿ jiý yǐ wú

佛子!此菩萨，假使三千大千世界所有众 生咸至其前，一一皆以无

liàng yán yÿn ãr xÿng wân nàn yÿ yÿ wân nàn gâ gâ bù tïng pú sà yú yÿ niànqǐng xÿ nãnglǐngshîu rãng yǐ yÿ

量言音而兴问难，一一问难各各不同。菩萨于一念顷悉能领受，仍以一

yÿn pǔ wãi jiþ shì lìng suí xÿn lâ gâ dã huün xǐ rú shì nǎi zhì bù kþ shuō shì jiâ suǒ yǒu zhîngshýng yí

音普为解释，令随心乐，各得欢喜。如是乃至不可说世界所有众 生，一

chà nà jiün yÿ yÿ jiý yǐ wú liàng yán yÿn ãr xÿng wân nàn yÿ yÿ wân nàn gâ gâ bù tïng pú sà yú yÿ niàn

刹那间，一一皆以无量言音而兴问难，一一问难各各不同。菩萨于一念

qǐng xÿ nãnglǐngshîu yì yǐ yÿ yÿn pǔ wãi jiþ shì gâ suí xÿn lâ lìng dã huün xǐ nǎi zhì bù kþ shuō bù kþ shuō

顷悉能领受，亦以一音普为解释，各随心乐令得欢喜。乃至不可说不可说

shì jiâ mǎn zhōngzhîngshýng pú sà jiý nãng suí qí xÿn lâ suí gýn suí jiþ ãr wãi shuō fǎ chãng fï shãn lì guǎng

世界满中 众 生，菩萨皆能随其心乐，随根随解而为说法。承佛神力，广

zuî fï shì pǔ wãi yí qiâ zuî suǒ yÿ hù fï zǐ cǐ pú sà fù gângjÿng jìn chãng jiù zhì míng jiǎ shǐ

作佛事，普为一切作所依怙。佛子!此菩萨复更精进，成就智明。假使

yÿ máo duün chù yǒu bù kþ shuō shì jiâ wýi chãn shù zhū fï zhîng huì yÿ yÿ zhîng huì yǒu bù kþ shuō shì jiâ wýi chãn shù

一毛端处有不可说世界微尘数诸佛众会，一一众会有不可说世界微尘数

zhîngshýng yÿ yÿ zhîngshýng yǒu bù kþ shuō shì jiâ wýi chãn shù xìng yù bǐ zhū fï suí qí xìng yù gâ yǔ fǎ mãn

众 生，一一众 生有不可说世界微尘数性欲，彼诸佛随其性欲，各与法门，

rú yÿ máo duün chù yí qiâ fǎ jiâ chù xÿ yì rú shì rú shì suǒ shuō wú liàng fǎ mãn pú sà yú yÿ niànzhōng

如一毛端处，一切法界处悉亦如是。如是所说无量法门，菩萨于一念中

xÿ nãnglǐngshîu wú yǒu wàng shÿ

悉能领受，无有忘失。

fï zǐ pú sà zhù cǐ dì jiǔ dì zhîu yâ zhuün qín gâng wú yú niàn wãi rù fï jìng jiâ qÿn jìn rú

佛子!菩萨住此第九地，昼夜专勤更无余念，唯入佛境界，亲近如

lái rù zhū pú sà shânshýn xiâ tuō cháng zài sün mâi hãngjiàn zhū fï wâi cãng shþ lí yÿ yÿ jiã zhōngjiàn wú

来，入诸菩萨甚深解脱常在三昧，恒见诸佛，未曾舍离。一一劫中见无

liàng fï wú liàng bǎi fï wú liàngqiün fï nǎi zhì wú liàng bǎi qiün yì nuï yú tuō fï gōngjìng zūn zhîng

量佛，无量百佛，无量千佛，乃至无量百千亿那由他佛，恭敬尊重，

chãng shì gîngyǎng yú zhū fï suǒ zhǒngzhǒng wân nàn dã shuō fǎ tuï luï ní suǒ yǒu shàn gýn zhuǎngângmíngjìng pì

承事供养。于诸佛所种 种问难，得说法陀罗尼，所有善根转更明净。譬

rú zhýn jÿn shànqiǎo jÿn shÿ yîng zuî bǎo guàn zhuǎn lún shângwáng yǐ yán qí shǒu sì tiün xià nâi yí qiâ xiǎowáng jí

如真金，善巧金师用作宝冠，转轮圣王以严其首，四天下内一切小王及

zhū chãn mín zhū zhuüng yán jù wú yǔ dþng zhþ cǐ dì jiǔ dì pú sà shàn gýn yì fù rú shì yí qiâ shýng wãn pì

诸臣民诸 庄 严具，无与等者。此第九地菩萨善根亦复如是;一切声闻辟

zhÿ fï jí xià dì pú sà suǒ yǒu shàn gýn wú nãng yǔ dþng fï zǐ pì rú âr qiün shì jiâ zhǔ dà fàn tiün

支佛，及下地菩萨所有善根，无能与等。佛子!譬如二千世界主，大梵天

wáng shýn chū guüngmíng âr qiün jiâ zhōng yōu yuǎn zhÿ chù xÿ nãngzhào yào chú qí hýi àn cǐ dì pú sà suǒ

王，身出光明，二千界中幽远之。处悉能照耀，除其黑暗。此地菩萨所

yǒu shàn gýn yì fù rú shì nãng chū guüngmíngzhàozhîngshýng xÿn fán nǎo hýi àn jiý lìng xÿ miâ cǐ pú sà shí bō

有善根亦复如是，能出光明照众 生心，烦恼黑暗皆令息灭。此菩萨十波

luï mì zhōng lì bō luï mì zuì shâng yú bō luï mì fýi bù xiū xíng dàn suí lì suí fân

罗蜜中，力波罗蜜最胜;余波罗蜜非不修行，但随力随分。

fï zǐ shì míng lûâ shuō pú sà mï hý sà dì jiǔ shàn huì dì ruî guǎngshuō zhþ yú wú liàng jiã

佛子!是名略说：菩萨摩诃萨第九善慧地。若广说者，于无量劫，

yì bù nãng jìn fï zǐ pú sà mï hý sà zhù cǐ dì duō zuî âr qiün shì jiâ zhǔ dà fàn tiünwáng shànnãngtǒng

亦不能尽。佛子!菩萨摩诃萨住此地，多作二千世界主大梵天王，善能统

lǐ zì zài ráo yì nãng wãi yí qiâ shýng wãn yuán juã jí zhū pú sà fýn biã yǎn shuō bō luï mì háng suí zhîngshýng

理，自在饶益，能为一切声闻缘觉及诸菩萨分别演说波罗蜜行;随众 生

xÿn suǒ yǒu wân nàn wú nãng qū zhþ bù shÿ ài yǔ lì hângtïng shì rú shì yí qiâ zhū suǒ zuî yâ jiý bù lí

心，所有问难无能屈者，布施爱语利行同事。如是，一切诸所作业皆不离

niàn fï nǎi zhì bù lí niàn yí qiâ zhǒng yí qiâ zhì zhì fù zuî shì niàn wǒ düng yú yí qiâ zhîngshýngzhōng

念佛，乃至不离念一切种，一切智智。复作是念：我当于一切众 生 中，

wãi shǒu wãi shâng nǎi zhì wãi yí qiâ zhì zhì yÿ zhǐ zhþ cǐ pú sà ruî fü qín jÿng jìn yú yÿ niànqǐng dã

为首，为胜，乃至为一切智智依止者。此菩萨若发勤精进，于一念顷得

bǎi wàn ü sýng qí guï tǔ wýi chãn shù sün mâi nǎi zhì shì xiàn bǎi wàn ü sýng qí guï tǔ wýi chãn shù pú sà yǐ wãi

百万阿僧祇国土微尘数三昧，乃至示现百万阿僧祇国土微尘数菩萨以为

juàn shǔ ruî yǐ pú sà shū shângyuàn lì zì zài shì xiàn guî yú cǐ shù nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã

眷属。若以菩萨殊胜愿力自在示现，过于此数，乃至百千亿那由他劫，

bù nãng shù zhÿ

不能数知。

þr shí jÿn güngzàng pú sà yù chïngxuün qí yì ãr shuōsîng yuý

尔时，金刚藏菩萨欲重宣其义而说颂曰：

wú liàng zhì lì shàn guün chá zuì shàng wýi miào shì nán zhÿ

无量智力善观察，最上微妙世难知，

pǔ rù rú lái mì mì chù lì yì zhîng shýng rù jiǔ dì

普入如来秘密处，利益众 生入九地。

zǒng chí sün mâi jiý zì zài huî dà shãn tōng rù zhîng chà

总持三昧皆自在，获大神通入众刹，

lì zhì wú wâi bù gîng fǎ yuàn lì býi xÿn rù jiǔ dì

力智无畏不共法，愿力悲心入九地。

zhù yú cǐ dì chí fǎ zàng liǎo shàn bú shàn jí wú jì

住于此地持法藏，了善不善及无记，

yǒu lîu wú lîu shì chū shì sÿ bù sÿ yì xÿ shàn zhÿ

有漏无漏世出世，思不思议悉善知。

ruî fǎ juã dìng bù juã dìng sün châng suǒ zuî xÿ guün chá

若法决定不决定，三乘所作悉观察，

yǒu wãi wú wãi hâng chü biã rú shì ãr zhÿ rù shì jiün

有为无为行差别，如是而知入世间。

ruî yù zhÿ zhū zhîng shýng xÿn zã nãng yǐ zhì rú shí zhÿ

若欲知诸众 生心，则能以智如实知，

zhǒngzhǒng sù zhuǎnhuài fýi huài wú zhì wú biündþng zhîngxiàng

种 种速转坏非坏，无质无边等众 相。

fán nǎo wú biün hãng gîng bàn mián qǐ yÿ yì xù zhū qù

烦恼无边恒共伴，眠起一义续诸趣，

yâ xìng zhǒng zhǒng gâ chü biã yÿn huài guǒ jí jiý nãng liǎo

业性种 种各差别，因坏果集皆能了。

zhū gýn zhǒngzhǒng xià zhōngshàng xiün hîu jì dþng wú liàng biã

诸根种 种下中 上，先后际等无量别，

xiâ xìng lâ yù yì fù rán bü wàn sì qiün mǐ bù zhÿ

解性乐欲亦复然，八万四千靡不知。

zhîng shýng huî jiàn hãng suí fù wú shǐ chïu lín wâi chú jiǎn

众 生惑见恒随缚，无始稠林未除翦，

yǔ zhì gîng jù xÿn bìng shýng cháng xiüng jÿ xì bù duàn juã

与志共俱心并生，常 相羁系不断绝。

dàn wãi wàng xiǎng fýi shí wù bù lí yú xÿn wú chù suǒ

但唯妄想非实物，不离于心无处所，

chán dìng jìng pái rãng tuì zhuǎn jÿn güng dào miâ füng bì jìng

禅定境排仍退转，金刚道灭方毕竟。

liù qù shîu shýng gâ chü biã yâ tián ài rùn wú míng fù

六趣受生各差别，业田爱润无明覆，

shí wãi zhǒng zi míng sâ yá sün jiâ wú shǐ hãng xiüng xù

识为种子名色芽，三界无始恒相续。

huî yâ xÿn xí shýng zhū qù ruî lí yú cǐ bù fù shýng

惑业心习生诸趣，若离于此不复生，

zhîng shýng xÿ zài sün jù zhōng huî nì yú jiàn huî hâng dào

众 生悉在三聚中，或溺于见或行道。

zhù yú cǐ dì shàn guün chá suí qí xÿn lâ jí gýn xiâ

住于此地善观察，随其心乐及根解，

xÿ yǐ wú ài miào biàn cái rú qí suǒ yìng chü biã shuō

悉以无碍妙辩才，如其所应差别说。

chǔ yú fǎ zuî rú shÿ zǐ yì rú niú wáng bǎo shün wáng

处于法座如师子，亦如牛王宝山王，

yîu rú lïng wáng bù mì yún zhù gün lù yǔ chōng dà hǎi

又如龙王布密云，霔甘露雨充大海。

shàn zhÿ fǎ xìng jí ào yì suí shùn yán cí nãng biàn shuō

善知法性及奥义，随顺言辞能辩说，

zǒng chí bǎi wàn ü sýng qí pì rú dà hǎi shîu zhîng yǔ

总持百万阿僧祇，譬如大海受众雨。

zǒng chí sün mâi jiý qÿng jìng nãng yú yÿ niàn jiàn duō fï

总持三昧皆清净，能于一念见多佛，

yÿ yÿ fï suǒ jiý wãn fǎ fù yǐ miào yÿn ãr yǎn chàng

一一佛所皆闻法，复以妙音而演畅 。

ruî yù sün qiün dà qiün jiâ jiào huà yí qiâ zhū qún shýng

若欲三千大千界，教化一切诸群生 ，

rú yún guǎng bù wú bù jí suí qí gýn yù xÿ lìng xǐ

如云广布无不及，随其根欲悉令喜。

máo duün fï zhîng wú yǒu shù zhîng shýng xÿn lâ yì wú jí

毛端佛众无有数，众 生心乐亦无极，

xÿ yìng qí xÿn yǔ fǎ mãn yí qiâ fǎ jiâ jiý rú shì

悉应其心与法门，一切法界皆如是。

pú sà qín jiü jÿng jìn lì fù huî gōng dã zhuǎn zýng shâng

菩萨勤加精进力，复获功德转增胜，

wãn chí þr suǒ zhū fǎ mãn rú dì nãng chí yí qiâ zhǒng

闻持尔所诸法门，如地能持一切种 。

shí füng wú liàng zhū zhîng shýng xián lái qÿn jìn huì zhōng zuî

十方无量诸众 生，咸来亲近会中坐，

yÿ niàn suí xÿn gâ wân nàn yÿ yÿn pǔ duì xÿ chōng zú

一念随心各问难，一音普对悉充足。

zhù yú cǐ dì wãi fǎ wáng suí jÿ huì yîu wú yàn juàn

住于此地为法王，随机诲诱无厌倦，

rì yâ jiàn fï wâi cãng shþ rù shýn jì miâ zhì xiâ tuō

日夜见佛未曾舍，入深寂灭智解脱。

gîng yǎng zhū fï shàn yì míng rú wáng dǐng shàng miào bǎo guàn

供养诸佛善益明，如王顶上妙宝冠，

fù shǐ zhîng shýng fán nǎo miâ pì rú fàn wáng guüng pǔ zhào

复使众 生烦恼灭，譬如梵王光普照。

zhù cǐ duō zuî dà fàn wáng yǐ sün châng fǎ huà zhîng shýng

住此多作大梵王，以三乘法化众 生，

suǒ xíng shàn yâ pǔ ráo yì nǎi zhì düng chãng yí qiâ zhì

所行善业普饶益，乃至当成一切智。

yÿ niàn suǒ rù zhū sün mâi ü sýng qí chà wýi chãn shù

一念所入诸三昧，阿僧祇刹微尘数，

jiàn fï shuō fǎ yì fù rán yuàn lì suǒ zuî fù guî cǐ

见佛说法亦复然，愿力所作复过此。

cǐ shì dì jiǔ shàn huì dì dà zhì pú sà suǒ hâng chù

此是第九善慧地，大智菩萨所行处，

shân shýn wýi miào nán kþ jiàn wǒ wãi fï zǐ yǐ xuün shuō

甚深微妙难可见，我为佛子已宣说。