《大方广佛华严经注音》35

zhū pú sà wãn cǐzuì shâng wýi miào dì

诸菩萨闻此，最胜微妙地，

qí xÿn jìn qÿng jìngyí qiâ jiý huün xǐ

其心尽清净，一切皆欢喜。

jiý cïng yú zuî qǐyǒng zhù xū kōng zhōng

皆从于座起，踊住虚空中，

pǔ sàn shàng miào huütïng shí gîng chýng zàn

普散上妙华，同时共称赞。

shàn züi jÿn güng zàngdà zhì wú wâi zhþ

善哉金刚藏!大智无畏者!

shàn shuō yú cǐ dìpú sà suǒ hâng fǎ

善说于此地，菩萨所行法。

xiâ tuō yuâ pú sàzhÿ zhîng xÿn qÿng jìng

解脱月菩萨，知众心清净，

yào wãn dì âr dìsuǒ yǒu zhū hâng xiàng

乐闻第二地，所有诸行相。

jí qǐng jÿn güng zàngdà huì yuàn yǎn shuō

即请金刚藏，大慧愿演说，

fï zǐ jiý yào wãnsuǒ zhù dì âr dì

佛子皆乐闻，所住第二地。

þr shíjÿn güngzàng pú sà gào xiâ tuō yuâ pú sàyánfï zǐpú sà mï hý sà yǐ xiū chū dìyù

尔时，金刚藏菩萨告解脱月菩萨言：佛子!菩萨摩诃萨已修初地，欲

rù dì âr dìdüng qǐ shí zhǒngshýn xÿnhã dþng wãi shísuǒ wâizhâng zhí xÿnrïu ruǎn xÿnkün nãng xÿn

入第二地，当起十种深心。何等为十?所谓：正直心、柔软心、堪能心、

tiáo fú xÿn jì jìng xÿn chúnshàn xÿn bù zá xÿn wú gù liàn xÿn guǎng xÿn dà xÿn pú sà yǐ cǐ

调伏心、寂静心、纯善心、不杂心、无顾恋心、广心、大心。菩萨以此

shí xÿn dã rù dì âr lí gîu dì

十心，得入第二离垢地。

fï zǐ pú sà zhù lí gîu dì xìng zì yuǎn lí yí qiâ shü shýng bù chù düo zhàng bù huáiyuàn hân

佛子!菩萨住离垢地，性自远离一切杀生，不畜刀杖，不怀怨恨，

yǒu cán yǒu kuì rãn shù jù zú yú yí qiâ zhîngshýng yǒu mìng zhÿ zhþ chángshýng lì yì cí niàn zhÿ xÿn shì pú

有惭有愧，仁恕具足。于一切众 生有命之者，常 生利益慈念之心，是菩

sà shàng bù â xÿn nǎo zhū zhîngshýng hã kuàng yú tü qǐ zhîngshýngxiǎng gù yǐ zhîng yì ãr xíng shü hài xìng bù

萨尚不恶心恼诸众 生，何况于他起众 生 想，故以重意而行杀害?性不

tōu dào pú sà yú zì zÿ cái cháng zhÿ zhǐ zú yú tü cí shù bù yù qÿn sǔn ruî wù shǔ tü qǐ

偷盗，菩萨于自资财，常知止足，于他慈恕，不欲侵损;若物属他，起

tü wù xiǎng zhōng bù yú cǐ ãr shýng dào xÿn nǎi zhì cǎo yâ bù yǔ bù qǔ hã kuàng qí yú zÿ shýng

他物想，终不于此。而生盗心，乃至草叶，不与不取，何况其余资生

zhÿ jù xìng bù xiã yín pú sà yú zì qÿ zhÿ zú bù qiú tü qÿ yú tü qÿ qiâ tü suǒ hù nǚ qÿn

之具!性不邪淫，菩萨于自妻知足，不求他妻，于他妻妾、他所护女、亲

zú mãi dìng jí wãi fǎ suǒ hù shàng bù shýng yú tün rǎn zhÿ xÿn hã kuàngcïng shì kuàng yú fýi dào xìng bù wàng yǔ

族媒定及为法所护，尚不生于贪染之心，何况从事况于非道!性不妄语，

pú sà cháng zuî shí yǔ zhýn yǔ shí yǔ nǎi zhì mângzhōng yì bù rþn zuî fù cáng zhÿ yǔ wú xÿn yù zuî

菩萨常作实语、真语、时语，乃至梦中亦不忍作覆藏之语，无心欲作，

hã kuàng gù fàn xìng bù liǎng shã pú sà yú zhū zhîngshýng wú lí jiàn xÿn wú nǎo hài xÿn bù jiüng cǐ yǔ

何况故犯?性不两舌，菩萨于诸众 生无离间心，无恼害心，不将此语

wãi pî bǐ gù ãr xiàng bǐ shuō bù jiüng bǐ yǔ wãi pî cǐ gù ãr xiàng cǐ shuō wâi pî zhþ bù lìng pî yǐ pî

为破彼故而向彼说，不将彼语为破此故而向此说;未破者不令破，已破

zhþ bù zýngzhǎng bù xǐ lí jiàn bù lâ lí jiàn bù zuî lí jiàn yǔ bù shuō lí jiàn yǔ ruî shí ruî bù

者不增长，不喜离间，不乐离间，不作离间语，不说离间语，若实若不

shí xìng bù â kǒu suǒ wâi dú hài yǔ cū guǎng yǔ kǔ tü yǔ lìng tü chýn hân yǔ xiànqián yǔ

实，性不恶口。所谓：毒害语、粗犷语、苦他语、令他嗔恨语、现前语、

bù xiànqián yǔ bǐ â yǔ yōngjiàn yǔ bù kþ lâ wãn yǔ wãn zhþ bù yuâ yǔ chýn fân yǔ rú huǒ shüo

不现前语、鄙恶语、庸贱语、不可乐闻语、闻者不悦语、嗔忿语、如火烧

xÿn yǔ yuàn jiã yǔ râ nǎo yǔ bù kþ ài yǔ bù kþ lâ yǔ nãnghuài zì shýn tü shýn yǔ rú shì dþng

心语、怨结语、热恼语、不可爱语、不可乐语、能坏自身他身语，如是等

yǔ jiý xÿ shþ lí cháng zuî rùn zã yǔ rïu ruǎn yǔ yuâ yì yǔ kþ lâ wãn yǔ wãn zhþ xǐ yuâ yǔ

语皆悉舍离，常作润泽语、柔软语、悦意语、可乐闻语、闻者喜悦语、

shàn rù rãn xÿn yǔ fýng yǎ diǎn zã yǔ duō rãn ài lâ yǔ duō rãn yuâ lâ yǔ shýn xÿn yǒng yuâ yǔ xìng bù

善入人心语、风雅典则语、多人爱乐语、多人悦乐语、身心踊悦语、性不

qǐ yǔ pú sà cháng yào sÿ shþn yǔ shí yǔ shí yǔ yì yǔ fǎ yǔ shùn dào lǐ yǔ qiǎotiáo fú

绮语，菩萨常乐思审语、时语、实语、义语、法语、顺道理语、巧调伏

yǔ suí shí chïuliáng juã dìng yǔ shì pú sà nǎi zhì xì xiàoshànghãng sÿ shþn hã kuàng gù chū sǎn luàn zhÿ yán

语、随时筹量决定语。是菩萨乃至戏笑尚恒思审，何况故出散乱之言?

xìng bù tün yù pú sà yú tü cái wù tü suǒ zÿ yîng bù shýng tün xÿn bú yuàn bù qiú xìng lí chýn huì

性不贪欲，菩萨于他财物，他所资用，不生贪心，不愿不求。性离嗔恚，

pú sà yú yí qiâ zhîngshýnghãng qǐ cí xÿn lì yì xÿn üi mǐn xÿn huün xǐ xÿn hã rùn xÿn shâ shîu xÿn

菩萨于一切众 生恒起慈心、利益心、哀愍心、欢喜心、和润心、摄受心、

yǒng shþ chýn hân yuàn hài râ nǎo cháng sÿ shùnhâng rãn cí yîu yì yîu lí xiã jiàn pú sà zhù yú zhâng

永舍嗔恨、怨害、热恼，常思顺行，仁慈祐益。又离邪见，菩萨住于正

dào bù xíngzhün bǔ bù qǔ â jiâ xÿn jiànzhâng zhí wú kuáng wú chǎn yú fï fǎ sýng qǐ juã dìng xìn

道，不行占卜，不取恶戒，心见正直，无诳无谄，于佛法僧起决定信。

fï zǐ pú sà mï hý sà rú shì hù chí shí shàn yâ dào cháng wú jiànduàn fù zuî shì niàn yí qiâ

佛子!菩萨摩诃萨如是护持十善业道，常无间断。复作是念：一切

zhîngshýng duî â qù zhþ mî bù jiý yǐ shí bú shàn yâ shì gù wǒ düng zì xiū zhânghâng yì quàn yú tü lìng

众 生堕恶趣者，莫不皆以十不善业，是故我当自修正行，亦劝于他，令

xiū zhânghâng hã yǐ gù ruî zì bù nãng xiū xíngzhânghâng lìng tü xiū zhþ wú yǒu shì chù fï zǐ cǐ

修正行。何以故?若自不能修行正行，令他修者，无有是处。佛子!此

pú sà mï hý sà fù zuî shì niàn shí bú shàn yâ dào shì dì yù chù shýng â guǐ shîushýng yÿn shí

菩萨摩诃萨复作是念：十不善业道，是地狱、畜生、饿鬼、受生因;十

shàn yâ dào shì rãn tiün nǎi zhì yǒu dǐng chù shîushýng yÿn yîu cǐ shàng pǐn shí shàn yâ dào yǐ zhì huì xiū xí

善业道，是人天乃至有顶处受生因。又此上品十善业道，以智慧修习，

xÿn xiá liâ gù bù sün jiâ gù quý dà býi gù cïng tü wãn shýng ãr xiâ liǎo gù chãngshýng wãn châng yîu cǐ

心狭劣故，怖三界故，阙大悲故，从他闻声而解了故，成 声闻乘。又此

shàng pǐn shí shàn yâ dào xiū zhì qÿngjìng bù cïng tü jiào zì juã wù gù dà býi füngbiàn bù jù zú gù

上品十善业道，修治清净，不从他教，自觉悟故;大悲方便，不具足故;

wù xiâ shânshýn yÿn yuán fǎ gù chãng dú juã châng yîu cǐ shàng pǐn shí shàn yâ dào xiū zhì qÿngjìng xÿn guǎng wú

悟解甚深因缘法故;成独觉乘。又此上品十善业道，修治清净，心广无

liàng gù jù zú býi mǐn gù füngbiàn suǒ shâ gù fü shýng dà yuàn gù bù shþ zhîngshýng gù xÿ qiú zhū fï

量故，具足悲愍故;方便所摄故;发生大愿故;不舍众 生故;希求诸佛

dà zhì gù jìng zhì pú sà zhū dì gù jìng xiū yí qiâ zhū dù gù chãng pú sà guǎng dà hâng yîu cǐ shàng pǐn

大智故;净治菩萨诸地故;净修一切诸度故;成菩萨广大行。又此上品

shí shàn yâ dào yí qiâ zhǒngqÿngjìng gù nǎi zhì zhâng shí lì sì wú wâi gù yí qiâ fï fǎ jiý dã chãng jiù

十善业道，一切种清净故;乃至证十力四无畏故;一切佛法皆得成就，

shì gù wǒ jÿn dþngxíng shí shàn yìnglìng yí qiâ jù zú qÿngjìng rú shì füngbiàn pú sà düng xuã

是故我今等行十善，应令一切具足清净，如是方便，菩萨当学。

fï zǐ cǐ pú sà mï hý sà yîu zuî shì niàn shí bú shàn yâ dào shàng zhþ dì yù yÿn zhōng zhþ chù

佛子!此菩萨摩诃萨又作是念：十不善业道：上者地狱因，中者畜

shýng yÿn xià zhþ â guǐ yÿn yú zhōng shü shýng zhÿ zuì nãnglìngzhîngshýng duî yú dì yù chù shýng â guǐ

生因，下者饿鬼因。于中，杀生之罪能令众 生堕于地狱、畜生、饿鬼;

ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ duǎnmìng âr zhþ duō bìng tōu dào zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün

若生人中得二种果报，一者短命，二者多病。偷盗之罪亦令众 生堕三

â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ pín qiïng âr zhþ gîng cái bù dã zì zài xiã yín zhÿ zuì

恶道，若生人中得二种果报，一者贫穷，二者共财不得自在。邪淫之罪

yì lìngzhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ qÿ bù zhýnliáng âr zhþ bù dã

亦令众 生堕三恶道;若生人中得二种果报，一者妻不贞良，二者不得

suí yì juàn shǔ wàng yǔ zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ

随意眷属。妄语之罪亦令众 生堕三恶道;若生人中得二种果报，一者

duō bâi fþi bàng âr zhþ wãi tü suǒ kuáng liǎng shã zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã

多被诽谤，二者为他所诳。两舌之罪亦令众 生堕三恶道;若生人中得

âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ juàn shǔ guüi lí âr zhþ qÿn zú bì â â kǒu zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün â dào

二种果报，一者眷属乖离，二者亲族弊恶。恶口之罪亦令众 生堕三恶道;

ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ cháng wãn â shýng âr zhþ yán duō zhângsîng qǐ yǔ zhÿ zuì yì lìng

若生人中得二种果报，一者常闻恶声，二者言多诤讼。绮语之罪亦令

zhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ yán wú rãn shîu âr zhþ yǔ bù míngliǎo

众 生堕三恶道;若生人中得二种果报，一者言无人受，二者语不明了。

tün yù zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ xÿn bù zhÿ zú

贪欲之罪亦令众 生堕三恶道;若生人中得二种果报，一者心不知足，

âr zhþ duō yù wú yàn chýn huì zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào

二者多欲无厌。嗔恚之罪亦令众 生堕三恶道;若生人中得二种果报，

yÿ zhþ cháng bâi tü rãn qiú qí chángduǎn âr zhþ hãng bâi yú tü zhÿ suǒ nǎo hài xiã jiàn zhÿ zuì yì lìngzhîngshýng duî

一者常被他人求其长短，二者恒被于他之所恼害。邪见之罪亦令众 生堕

sün â dào ruî shýng rãn zhōng dã âr zhǒng guǒ bào yÿ zhþ shýng xiã jiàn jiü âr zhþ qí xÿn chǎn qǔ fï zǐ

三恶道;若生人中得二种果报，一者生邪见家，二者其心谄曲。佛子!

shí bú shàn yâ dào nãngshýng cǐ dþng wú liàng wú biünzhîng dà kǔ jù shì gù pú sà zuî rú shì niàn wǒ düngyuǎn lí

十不善业道能生此等无量无边众大苦聚，是故菩萨作如是念：我当远离

shí bú shàn dào yǐ shí shàn dào wãi fǎ yuányuàn ài lâ ün zhù zì zhù qí zhōng yì quàn tü rãn lìng zhù

十不善道，以十善道为法园苑，爱乐安住，自住其中，亦劝他人，令住

qí zhōng

其中。

fï zǐ cǐ pú sà mï hý sà fù yú yí qiâ zhîngshýngshýng lì yì xÿn ün lâ xÿn cí xÿn býi xÿn

佛子!此菩萨摩诃萨复于一切众 生 生利益心、安乐心、慈心、悲心、

lián mǐn xÿn shâ shîu xÿn shǒu hù xÿn zì jǐ xÿn shÿ xÿn dà shÿ xÿn zuî shì niàn yán zhîngshýng kþ

怜愍心、摄受心、守护心、自己心、师心、大师心。作是念言：众 生可

mǐn duî yú xiã jiàn â huì â yù â dào chïu lín wǒ yìnglìng bǐ zhù yú zhângjiàn xíngzhýn shí dào

愍，堕于邪见、恶慧、恶欲。恶道稠林，我应令彼住于正见，行真实道。

yîu zuî shì niàn yí qiâ zhîngshýng fýn biã bǐ wǒ hù xiüng pî huài dîu zhângchýn hân chì rán bù xÿ wǒ düng

又作是念：一切众 生分别彼我，互相破坏，斗诤嗔恨，炽然不息;我当

lìng bǐ zhù yúwú shàng dà cí zhÿ zhōngyîu zuî shì niànyí qiâ zhîngshýng tün qǔ wú yànwãi qiú cái lìxiã

令彼住于无上大慈之中。又作是念：一切众 生贪取无厌，唯求财利，邪

mìng zì huïwǒ dünglìng bǐ zhù yú qÿngjìngshýn yǔ yì yâzhângmìng fǎ zhōngyîu zuî shì niànyí qiâ zhîngshýng

命自活;我当令彼住于清净身语意业。正命法中。又作是念：一切众 生

cháng suí sün dúzhǒngzhǒng fán nǎoyÿn zhÿ chì ránbù jiþ zhì qiú chū yào füngbiànwǒ dünglìng bǐ chú miâ yí

常随三毒。种 种烦恼，因之炽然，不解志求出要方便;我当令彼除灭一

qiâ fán nǎo dà huǒ ün zhì qÿngliáng niâ pán zhÿ chù yîu zuî shì niàn yí qiâ zhîngshýng wãi yú chÿ zhîng àn wàng

切烦恼大火，安置清凉涅槃之处。又作是念：一切众 生为愚痴重暗，妄

jiàn hîu mï zhÿ suǒ fù gù rù yÿn yì chïu lín shÿ zhì huì guüngmíng xíngkuàng yþ xiǎn dào qǐ zhū â jiàn

见厚膜之所覆故，入阴翳稠林，失智慧光明，行旷野险道，起诸恶见;

wǒ dünglìng bǐ dã wú zhàng ài qÿngjìng zhì yǎn zhÿ yí qiâ fǎ rú shí xiàng bù suí tü jiào yîu zuî shì niàn

我当令彼得无障碍清净智眼，知一切法如实相，不随他教。又作是念：

yí qiâ zhîngshýng zài yú shýng sǐ xiǎn dào zhÿ zhōng jiüng duî dì yù chù shýng â guǐ rù â jiànwǎngzhōng

一切众 生在于生死险道之中，将堕地狱、畜生、饿鬼，入恶见网中，

wãi yú chÿ chïu lín suǒ mí suí zhú xiã dào xíngdiün dǎo hâng pì rú máng rãn wú yǒu dǎo shÿ fýi chū yào dào wâi

为愚痴稠林所迷，随逐邪道，行颠倒行。譬如盲人无有导师，非出要道谓

wãi chū yào rù mï jìng jiâ â zãi suǒ shâ suí shùn mï xÿn yuǎn lí fï yì wǒ düng bá chū rú shì xiǎn nàn

为出要，入魔境界，恶贼所摄，随顺魔心，远离佛意。我当拔出如是险难，

lìng zhù wú wâi yí qiâ zhì chãng yîu zuî shì niàn yí qiâ zhîngshýng wãi dà pù shuǐ bō làng suǒ mî rù yù liú

令住无畏一切智城。又作是念：一切众 生为大瀑水波浪所没，入欲流、

yǒu liú wú míng liú jiàn liú shýng sǐ huí fú ài hã piüozhuǎn tuün chí býn jÿ bù xiá guün chá

有流、无明流、见流，生死、洄澓，爱河漂转，湍驰奔激，不暇观察。

wãi yù juã huì juã hài juã suí zhú bù shþ shýnjiàn luï chà yú zhōng zhí qǔ jiüng qí yǒng rù ài yù

为欲觉、恚觉、害觉、随逐不舍，身见罗刹，于中执取，将其永入爱欲

chïu lín yú suǒ tün ài shýnshýng rǎn zhuï zhù wǒ màn yuán fù ün liù chù jù luî wú shàn jiù zhþ wú nãng

稠林，于所贪爱深生染著，住我慢原阜，安六处聚落;无善救者，无能

dù zhþ wǒ düng yú bǐ qǐ dà býi xÿn yǐ zhū shàn gýn ãr wãi jiù jì lìng wú züi huàn lí rǎn jì jìng zhù

度者。我当于彼起大悲心，以诸善根而为救济，令无灾患，离染寂静，住

yú yí qiâ zhì huì bǎo zhōu yîu zuî shì niàn yí qiâ zhîngshýng chǔ shì láo yù duō zhū kǔ nǎo chánghuái ài zýng

于一切智慧宝洲。又作是念：一切众 生处世牢狱，多诸苦恼，常怀爱憎，

zì shýng yōu bù tün yù zhîng xiâ zhÿ suǒ xì fù wú míngchïu lín yǐ wãi fù zhàng yú sün jiâ nâi mî nãng zì chū

自生忧怖，贪欲重械之所系缚，无明稠林以为覆障，于三界内莫能自出;

wǒ dünglìng bǐ yǒng lí sün yǒu zhù wú zhàng ài dà niâ pán zhōng yîu zuî shì niàn yí qiâ zhîngshýng zhí zhuï yú wǒ

我当令彼永离三有，住无障碍大涅槃中。又作是念：一切众 生执著于我，

yú zhū yùn kū zhái bù qiú chū lí yÿ liù chù kōng jù qǐ sì diün dǎo hâng wãi sì dà dú shã zhÿ suǒ qÿn nǎo

于诸蕴窟宅不求出离，依六处空聚，起四颠倒行，为四大毒蛇之所侵恼，

wǔ yùn yuàn zãi zhÿ suǒ shü hài shîu wú liàng kǔ wǒ dünglìng bǐ zhù yú zuì shâng wú suǒ zhuï chù suǒ wâi miâ

五蕴怨贼之所杀害，受无量苦;我当令彼住于最胜无所著处，所谓：灭

yí qiâ zhàng ài wú shàng niâ pán yîu zuî shì niàn yÿ qiý zhîngshýng qí xÿn xiá liâ bù xíng zuì shàng yí qiâ zhì

一切障碍无上涅槃。又作是念：一切众 生其心狭劣，不行最上一切智

dào suÿ yù chū lí dàn yào shýng wãn pì zhÿ fï châng wǒ dünglìng zhù guǎng dà fï fǎ guǎng dà zhì huì fï

道，虽欲出离，但乐声闻辟支佛乘;我当令住广大佛法、广大智慧。佛

zǐ pú sà rú shì hù chí yú jiâ shànnãngzýngzhǎng cí býi zhÿ xÿn

子!菩萨如是护持于戒，善能增长慈悲之心。

fï zǐ pú sà zhù cǐ lí gîu dì yǐ yuàn lì gù dã jiàn duō fï suǒ wâi jiàn duō bǎi fï duō

佛子!菩萨住此离垢地，以愿力故，得见多佛。所谓：见多百佛、多

qiün fï duō bǎi qiün fï duō yì fï duō bǎi yì fï duō qiün yì fï duō bǎi qiün yì fï rú shì nǎi zhì

千佛、多百千佛、多亿佛、多百亿佛、多千亿佛、多百千亿佛，如是乃至

jiàn duō bǎi qiün yì nuï yú tuō fï yú zhū fï suǒ yǐ guǎng dà xÿn shýn xÿn gōngjìng zūn zhîng chãng shì gîngyǎng

见多百千亿那由他佛。于诸佛所，以广大心深心恭敬尊重，承事供养，

yÿ fu yǐn shí wî jù yÿ yào yí qiâ zÿ shýng xÿ yǐ fâng shÿ yì yǐ gàngyǎng yí qiâ zhîngsýng yǐ

衣服、饮食、卧具、医药，一切资生悉以奉施。亦以供养一切众僧，以

cǐ shàn gýn huí xiàng ü nîu duō luï sün miǎo sün pú tí yú zhū fï suǒ yǐ zūn zhîng xÿn fù gângshîuxíng shí shàn

此善根回向阿耨多罗三藐三菩提。于诸佛所，以尊重心，复更受行十善

dào fǎ suí qí suǒ shîu nǎi zhì pú tí zhōng bù wàng shÿ shì pú sà yú wú liàng bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã

道法，随其所受，乃至菩提，终不忘失。是菩萨于无量百千亿那由他劫，

yuǎn lí qiün jí pî jiâ gîu gù bù shÿ chí jiâ qÿngjìng mǎn zú pì rú zhýn jÿn zhì fán shí zhōng rú fǎ liàn yǐ

远离悭嫉破戒垢故，布施持戒清净满足，譬如真金置矾石中，如法炼已，

lí yí qiâ gîu zhuǎn fù míngjìng pú sà zhù cǐ lí gîu dì yì fù rú shì yú wú liàng bǎi qiün yì nuï yú

离一切垢，转复明净。菩萨住此离垢地，亦复如是，于无量百千亿那由

tuō jiã yuǎn lí qiün jí pî jiâ gîu gù bù shÿ chí jiâ qÿngjìng mǎn zú fï zǐ cǐ pú sà sì shâ fǎ

他劫，远离悭嫉，破戒垢故，布施持戒，清净满足。佛子!此菩萨四摄法

zhōng ài yǔ piün duō shí bō luï mì zhōng chí jiâ piün duō yú fýi bù xíng dàn suí lì suí fân

中，爱语偏多;十波罗蜜中，持戒偏多;余非不行，但随力随分。

fï zǐ shì míng lûâ shuō pú sà mï hý sà dì âr lí gîu dì pú sà zhù cǐ dì duō zuî zhuǎn lún

佛子!是名略说：菩萨摩诃萨第二离垢地，菩萨住此地，多作转轮

shângwáng wãi dà fǎ zhǔ jù zú qÿ bǎo yǒu zì zài lì nãng chú yí qiâ zhîngshýngqiün tün pî jiâ gîu

圣王。为大法主，具足七宝，有自在力，能除一切众 生悭、贪、破戒垢，

yǐ shànfüngbiànlìng qí ün zhù shí shàn dào zhōng wãi dà shÿ zhǔ zhōu jǐ wú jìn bù shÿ ài yǔ lì yì tïng

以善方便令其安住十善道中。为大施主，周给无尽，布施爱语，利益同

shì rú shì yí qiâ zhū suǒ zuî yâ jiý bù lí niàn fï bù lí niàn fǎ bù lí niànsýng nǎi zhì bù lí niàn

事，如是一切诸所作业，皆不离念佛，不离念法，不离念僧，乃至不离念

jù zú yí qiâ zhǒng yí qiâ zhì zhì yîu zuî shì niàn wǒ düng yú yí qiâ zhîngshýngzhōng wãi shǒu wãi shâng

具足一切种、一切智智。又作是念：我当于一切众 生 中为首，为胜，

wãi shū shâng wãi miào wãi wýi miào wãi shàng wãi wú shàng nǎi zhì wãi yí qiâ zhì zhì yÿ zhǐ zhþ shì pú

为殊胜、为妙、为微妙，为上、为无上，乃至为一切智智依止者。是菩

sà ruî yù shþ jiü yú fï fǎ zhōng qín xíngjÿng jìn biànnãng shþ jiü qÿ zi wǔ yù jì chū jiü yǐ qín

萨若欲舍家于佛法中勤行精进，便能舍家、妻子、五欲。既出家已，勤

xíngjÿng jìn yú yÿ niànqǐng dã qiün sün mâi dã jiànqiün fï zhÿ qiün fï shãn lì nãngdîngqiün shì jiâ nǎi zhì

行精进，于一念顷得千三昧，得见千佛，知千佛神力，能动千世界，乃至

nãng shì xiànqiünshýn yú yÿ yì shýnnãng shì xiànqiün pú sà yǐ wãi juàn shǔ ruî yǐ pú sà shū shângyuàn lì zì zài

能示现千身，于一一身能示现千菩萨以为眷属。若以菩萨殊胜愿力自在

shì xiàn guî yú shì shù bǎi jiã qiün jiã nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã bù nãng shù zhÿ

示现，过于是数，百劫、千劫、乃至百千亿那由他劫、不能数知。

þr shí jÿn güngzàng pú sà yù chïngxuün qí yì ãr shuōsîng yuý

尔时，金刚藏菩萨，欲重宣其义而说颂曰：

zhì zhí rïu ruǎn jí kün nãng tiáo fú jì jìng yǔ chún shàn

质直柔软及堪能，调伏寂静与纯善，

sù chū shýng sǐ guǎng dà yì yǐ cǐ shí xÿn rù âr dì

速出生死广大意，以此十心入二地。

zhù cǐ chãng jiù jiâ gōng dã yuǎn lí shü shýng bù nǎo hài

住此成就戒功德，远离杀生不恼害，

yì lí tōu dào jí xiã yín wàng â guüi lí wú yì yǔ

亦离偷盗及邪淫，妄恶乖离无义语。

bù tün cái wù cháng cí mǐn zhâng dào zhí xÿn wú chǎn wþi

不贪财物常慈愍，正道直心无谄伪，

lí xiǎn shþ màn jí tiáo rïu yÿ jiào ãr xíng bù fàng yì

离险舍慢极调柔，依教而行不放逸。

dì yù chù shýngshîuzhîng kǔ â guǐ shüo rán chū mþng yàn

地狱畜生受众苦，饿鬼烧然出猛焰，

yí qiâ jiý yïu zuì suǒ zhì wǒ düng lí bǐ zhù shí fǎ

一切皆由罪所致，我当离彼住实法。

rãn zhōng suí yì dã shîushýng nǎi zhì dǐngtiünchándìng lâ

人中随意得受生，乃至顶天禅定乐，

dú juã shýng wãn fï châng dào jiý yÿn shí shàn ãr chãng jiù

独觉声闻佛乘道，皆因十善而成就。

rú shì sÿ wãi bù fàng yì zì chí jìng jiâ jiào tü hù

如是思惟不放逸，自持净戒教他护，

fù jiàn qún shýngshîuzhîng kǔ zhuǎngângzýng yì dà býi xÿn

复见群生受众苦，转更增益大悲心。

fán yú xiã zhì bù zhâng xiâ chánghuái fân hân duō zhângsîng

凡愚邪智不正解，常怀忿恨多诤讼，

tün qiú jìng jiâ wú zú qÿ wǒ yìng lìng bǐ chú sün dú

贪求境界无足期，我应令彼除三毒。

yú chÿ dà àn suǒ chán fù rù dà xiǎn dào xiã jiàn wǎng

愚痴大暗所缠覆，入大险道邪见网，

shýng sǐ lïng kǎn yuàn suǒ jū wǒ yìnglìng bǐ cuÿ mï zãi

生死笼槛怨所拘，我应令彼摧魔贼。

sì liú piüodàng xÿn mî nì sün jiâ fãn rú kǔ wú liàng

四流漂荡心没溺，三界焚如苦无量，

jì yùn wãi zhái wǒ zài zhōng wãi yù dù bǐ qín xíng dào

计蕴为宅我在中，为欲度彼勤行道。

shâ qiú chū lí xÿn xià liâ shþ yú zuì shàng fï zhì huì

设求出离心下劣，舍于最上佛智慧，

wǒ yù lìng bǐ zhù dà châng fü qín jÿng jìn wú yàn zú

我欲令彼住大乘，发勤精进无厌足。

pú sà zhù cǐ jí gōng dã jiàn wú liàng fï xiángîngyǎng

菩萨住此集功德，见无量佛咸供养，

yì jiã xiū zhì shàn gâng míng rú yǐ hǎo yào liàn zhýn jÿn

亿劫修治善更明，如以好药炼真金。

fï zǐ zhù cǐ zuî lún wáng pǔ huà zhîngshýngxíng shí shàn

佛子住此作轮王，普化众 生行十善，

suǒ yǒu shàn fǎ jiý xiū xí wãi chãng shí lì jiù yú shì

所有善法皆修习，为成十力救于世。

yù shþ wáng wâi jí cái bǎo jí qì jū jiü yÿ fï jiào

欲舍王位及财宝，即弃居家依佛教，

yǒngmþngjÿng qín yÿ niànzhōng huî qiün sün mâi jiànqiün fï

勇猛精勤一念中，获千三昧见千佛。

suǒ yǒu zhǒngzhǒngshãntōng lì cǐ dì pú sà jiý nãngxiàn

所有种 种神通力，此地菩萨皆能现，

yuàn lì suǒ zuî fù guî cǐ wú liàng zì zài dù qún shýng

愿力所作复过此，无量自在度群生。

yí qiâ shì jiün lì yì zhþ suǒ xiū pú sà zuì shânghâng

一切世间利益者，所修菩萨最胜行，

rú shì dì âr dì gōng dã wãi zhū fï zǐ yǐ küi yǎn

如是第二地功德，为诸佛子已开演。

fï zǐ dã wãn cǐ dì hâng pú sà jìng jiâ nán sÿ yì

佛子得闻此地行，菩萨境界难思议，

mǐ bù gōngjìng xÿn huün xǐ sàn huü kōngzhōng wãi gîngyǎng

靡不恭敬心欢喜，散华空中为供养，

zàn yán shàn züi dà shünwáng cí xÿn mǐn niàn zhū zhîngshýng

赞言善哉大山王，慈心愍念诸众 生，

shànshuō zhì zhþ lǜ yí fǎ dì âr dì zhōng zhÿ hângxiàng

善说智者律仪法，第二地中之行相。

shì zhū pú sà wýi miào hâng zhýn shí wú yì wú chü biã

是诸菩萨微妙行，真实无异无差别，

wãi yù lì yì zhū qún shýng rú shì yǎn shuō zuì qÿngjìng

为欲利益诸群生，如是演说最清净。

yí qiâ rãn tiün gîng yǎng zhþ yuàn wãi yǎn shuō dì sün dì

一切人天供养者，愿为演说第三地，

yǔ fǎ xiüngyìng zhū zhì yâ rú qí jìng jiâ xÿ jù chǎn

与法相应诸智业，如其境界希具阐。

dà xiün suǒ yǒu shÿ jiâ fǎ rþn rǔ jÿng jìn chán zhì huì

大仙所有施戒法，忍辱精进禅智慧，

jí yǐ füng biàn cí býi dào fï qÿng jìng hâng yuàn jiý shuō

及以方便慈悲道，佛清净行愿皆说。

shí xiâ tuō yuâ fù qǐng yán wú wâi dà shì jÿn güng zàng

时解脱月复请言，无畏大士金刚藏，

yuàn shuō qù rù dì sün dì rïu hã xÿn zhþ zhū gōng dã

愿说趣入第三地，柔和心者诸功德。

þr shí jÿn güngzàng pú sà gào xiâ tuō yuâ pú sà yán fï zǐ pú sà mï hý sà yǐ jìng dì âr dì

尔时，金刚藏菩萨告解脱月菩萨言：佛子!菩萨摩诃萨已净第二地，

yù rù dì sün dì düng qǐ shí zhǒngshýn xÿn hã dþng wãi shí suǒ wâi qÿngjìng xÿn ün zhù xÿn yàn shþ

欲入第三地，当起十种深心。何等为十?所谓：清净心、安住心、厌舍

xÿn lí tün xÿn bù tuì xÿn jiün gù xÿn míngshâng xÿn yǒngmþng xÿn guǎng xÿn dà xÿn pú sà yǐ

心、离贪心、不退心、坚固心、明盛心、勇猛心、广心、大心。菩萨以

shì shí xÿn dã rù dì sün dì

是十心，得入第三地。

fï zǐ pú sà mï hý sà zhù dì sün dì yǐ guün yí qiâ yǒu wãi fǎ rú shí xiàng suǒ wâi wú cháng

佛子!菩萨摩诃萨住第三地已，观一切有为法如实相，所谓：无常

kǔ bù jìng bù ün yǐn bài huài bù jiǔ zhù chà nà shýng miâ fýi cïngqián jì shýng fýi xiàng hîu jì qù

苦、不净、不安隐，败坏不久住，刹那生灭，非从前际生，非向后际去，

fýi yú xiàn zài zhù yîu guün cǐ fǎ wú jiù wú yÿ yǔ yōu yǔ býi kǔ nǎo tïng zhù ài zýng suǒ xì

非于现在住。又观此法无救、无依，与忧、与悲、苦恼同住，爱憎所系，

chïu qÿ zhuǎn duō wú yǒu tíng jÿ tün huì chÿ huǒ chì rán bù xÿ zhînghuàn suǒ chán rì yâ zýngzhǎng rú huàn

愁戚转多，无有停积。贪恚痴火炽然不息，众患所缠，日夜增长，如幻

bù shí jiàn rú shì yǐ yú yí qiâ yǒu wãi bâi zýng yàn lí qù fï zhì huì jiàn fï zhì huì bù kþ sÿ yì

不实。见如是已，于一切有为倍增厌离，趣佛智慧，见佛智慧不可思议、

wú dþng wú liàng nán dã wú zá wú nǎo wú yōu zhì wú wâi chãng bù fù tuì huán nãng jiù wú liàng kǔ

无等无量、难得无杂、无恼、无忧，至无畏城，不复退还，能救无量苦

nàn zhîngshýng pú sà rú shì jiàn rú lái zhì huì wú liàng lì yì jiàn yí qiâ yǒu wãi wú liàng guî huàn zã yú yí

难众 生。菩萨如是见如来智慧无量利益，见一切有为无量过患，则于一

qiâ zhîngshýngshýng shí zhǒng üi mǐn xÿn hã dþng wãi shí suǒ wâi jiàn zhū zhîngshýng gū dú wú yÿ shýng üi mǐn

切众 生 生十种哀愍心。何等为十?所谓：见诸众 生孤独无依，生哀愍

xÿn jiàn zhū zhîngshýng pín qiïng kùn fá shýng üi mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng sün dú huǒ rán shýng üi mǐn xÿn

心;见诸众 生贫穷困乏，生哀愍心;见诸众 生三毒火然，生哀愍心;

jiàn zhū zhîngshýng zhū yǒu láo yù zhÿ suǒ jìn bì shýng üi mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng fán nǎo chïu lín hãng suǒ fù zhàng

见诸众 生诸有牢狱之所禁闭，生哀愍心;见诸众 生烦恼稠林恒所覆障，

shýng üi mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng bú shànguün chá shýng üi mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng wú shàn fǎ yù shýng üi

生哀愍心;见诸众 生不善观察，生哀愍心;见诸众 生无善法欲，生哀

mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng shÿ zhū fï fǎ shýng üi mǐn xÿn jiàn zhū zhîngshýng suí shýng sǐ liú shýng üi mǐn xÿn

愍心;见诸众 生失诸佛法，生哀愍心;见诸众 生随生死流，生哀愍心;

jiàn zhū zhîngshýng shÿ xiâ tuō füngbiàn shýng üi mǐn xÿn shì wãi shí

见诸众 生失解脱方便，生哀愍心;是为十。

pú sà rú shì jiànzhîngshýng jiâ wú liàng kǔ nǎo fü dà jÿng jìn zuî shì niàn yán cǐ dþngzhîngshýng wǒ

菩萨如是见众 生界无量苦恼，发大精进，作是念言：此等众 生我

yìng jiù wǒ yìng tuō wǒ yìngjìng wǒ yìng dù yìngzhuïshàn chù yìnglìng ün zhù yìnglìnghuün xǐ yìnglìng

应救，我应脱，我应净，我应度;应著善处，应令安住，应令欢喜，应令

zhÿ jiàn yìnglìngdiào fú yìnglìng niâ pán pú sà rú shì yàn lí yí qiâ yǒu wãi rú shì mǐn niàn yí qiâ zhîng

知见，应令调伏，应令涅槃。菩萨如是厌离一切有为，如是愍念一切众

shýng zhÿ yí qiâ zhì zhì yǒu shâng lì yì yù yÿ rú lái zhì huì jiù dù zhîngshýng zuî shì sÿ wãi cǐ zhū zhîng

生，知一切智智有胜利益，欲依如来智慧救度众 生，作是思惟：此诸众

shýng duî zài fán nǎo dà kǔ zhÿ zhōng yǐ hã füngbiàn ãr nãng bá jì lìng zhù jiū jìng niâ pán zhÿ lâ biàn zuî shì

生堕在烦恼大苦之中，以何方便而能拔济?令住究竟涅槃之乐。便作是

niàn yù dù zhîngshýng lìng zhù niâ pán bù lí wú zhàng ài xiâ tuō zhì wú zhàng ài xiâ tuō zhì bù lí yí

念：欲度众 生，令住涅槃，不离无障碍解脱智;无障碍解脱智，不离一

qiâ fǎ rú shí juã yÿ qiý fǎ rú shí juã bù lí wú xíng wú shýnghâng huì guüng wú xíng wú shýnghâng huì guüng

切法如实觉;一切法如实觉，不离无行无生行慧光;无行无生行慧光，

bù lí chánshànqiǎo juã dìngguün chá zhì chánshànqiǎo juã dìngguün chá zhì bù lí shànqiǎo duō wãn pú sà rú shì guün

不离禅善巧决定观察智;禅善巧决定观察智，不离善巧多闻。菩萨如是观

chá liǎo zhÿ yǐ bâi yú zhâng fǎ qín qiú xiū xí rì yâ wãi yuàn wãn fǎ xǐ fǎ lâ fǎ yÿ fǎ suí

察了知已，倍于正法勤求修习，日夜唯愿闻法、喜法、乐法、依法、随

fǎ xiâ fǎ shùn fǎ dào fǎ zhù fǎ hâng fǎ pú sà rú shì qín qiú fï fǎ suǒ yǒu zhýn cái jiý wú

法、解法、顺法、到法、住法、行法。菩萨如是勤求佛法，所有珍财皆无

lìn xÿ bú jiàn yǒu wù nán dã kþ zhîng dàn yú nãngshuō fï fǎ zhÿ rãn shýng nán züo xiǎng shì gù pú sà yú

吝惜，不见有物难得可重，但于能说佛法之人生难遭想。是故，菩萨于

nâi wài cái wãi qiú fï fǎ xÿ nãng shþ shÿ wú yǒu gōngjìng ãr bù nãngxíng wú yǒu jiüo màn ãr bù nãng shþ wú

内外财，为求佛法悉能舍施。无有恭敬而不能行，无有憍慢而不能舍，无

yǒu chãng shì ãr bù nãng zuî wú yǒu qín kǔ ãr bù nãngshîu ruî wãn yÿ jù wâi cãng wãn fǎ shýng dà huün xǐ

有承事而不能作，无有勤苦而不能受。若闻一句未曾闻法，生大欢喜，

shâng dã sün qiün dà qiün shì jiâ mǎn zhōngzhýn bǎo ruî wãn yÿ jì wâi wãn zhâng fǎ shýng dà huün xǐ shâng dã zhuǎn

胜得三千大千世界满中珍宝，若闻一偈未闻正法，生大欢喜，胜得转

lún shângwáng wâi ruî dã yÿ jì wâi cãng wãn fǎ nãngjìng pú sà hâng shâng dã dì shì fàn wáng wâi zhù wú liàng

轮圣王位;若得一偈未曾闻法，能净菩萨行，胜得帝释梵王位，住无量

bǎi qiün jiã ruî yǒu rãn yán wǒ yǒu yÿ jù fï suǒ shuō fǎ nãngjìng pú sà hâng rǔ jÿn ruî nãng rù dà huǒ kýng

百千劫。若有人言：我有一句佛所说法，能净菩萨行，汝今若能入大火坑，

shîu jí dà kǔ düng yǐ xiàng yǔ pú sà þr shí zuî rú shì niàn wǒ yǐ yÿ jù fï suǒ shuō fǎ jìng pú sà

受极大苦，当以相与。菩萨尔时作如是念：我以一句佛所说法，净菩萨

hâng gù jiǎ shǐ sün qiün dà qiün shì jiâ dà huǒ mǎn zhōng shàng yù cïng yú fàn tiün zhÿ shàng tïu shýn ãr xià qÿn zì

行故，假使三千大千世界大火满中，尚欲从于梵天之上投身而下，亲自

shîu qǔ kuàngxiǎo huǒ kýng ãr bù nãng rù rán wǒ jÿn zhþ wãi qiú fï fǎ yìngshîu yí qiâ dì yù zhîng kǔ hã

受取，况小火坑而不能入?然我今者为求佛法，应受一切地狱众苦，何

kuàng rãn zhōng zhū xiǎo kǔ nǎo pú sà rú shì fü qín jÿng jìn qiú yú fï fǎ rú qí suǒ wãn guün chá xiū xíng

况人中诸小苦恼?菩萨如是发勤精进求于佛法，如其所闻，观察修行。

cǐ pú sà dã wãn fǎ yǐ shâ xÿn ün zhù yú kîngxián chù zuî shì sÿ wãi rú shuō xiū xíng nǎi dã fï fǎ

此菩萨得闻法已，摄心安住，于空闲处，作是思惟：如说修行乃得佛法，

fýi dàn kǒu yán ãr kþ qÿngjìng

非但口言而可清净。

fï zǐ shì pú sà zhù cǐ fü guüng dì shí jí lí yù â bú shàn fǎ yǒu juã yǒu guün lí shýng

佛子!是菩萨住此发光地时，即离欲恶不善法，有觉、有观，离生

xǐ lâ zhù chū chán miâ juã guün nâi jìng yì xÿn wú juã wú guün dìngshýng xǐ lâ zhù dì âr chán

喜乐，住初禅;灭觉观，内净一心，无觉、无观，定生喜乐，住第二禅;

lí xǐ zhù shþ yǒu niànzhâng zhÿ shýnshîu lâ zhū shâng suǒ shuōnãng shþ yǒu niànshîu lâ zhù dì sün chán duàn

离喜住舍，有念正知，身受乐，诸圣所说能舍有念受乐，住第三禅;断

lâ xiün chú kǔ xǐ yōu miâ bù kǔ bù lâ shþ niànqÿngjìng zhù dì sì chán chüo yí qiâ sâ xiǎng miâ

乐先除，苦喜忧灭，不苦不乐，舍念清净，住第四禅。超一切色想，灭

yǒu duì xiǎng bù niànzhǒngzhǒngxiǎng rù wú biün xū kōng zhù xū kōng wú biün chù chüo yí qiâ xū kōng wú biün chù

有对想，不念种 种 想，入无边虚空，住虚空无边处。超一切虚空无边处，

rù wú biün shí zhù shí wú biün chù chüo yí qiâ shí wú biün chù rù wú shǎo suǒ yǒu zhù wú suǒ yǒu chù chüo

入无边识，住识无边处。超一切识无边处，入无少所有，住无所有处。超

yí qiâ wú suǒ yǒu chù zhù fýi yǒu xiǎng fýi wú xiǎng chù dàn suí shùn fǎ gù hâng ãr wú suǒ yào zhuï

一切无所有处，住非有想非无想处，但随顺法故，行而无所乐著。

fï zǐ cǐ pú sà xÿn suí yú cí guǎng dà wú liàng bù âr wú yuàn wú duì wú zhàng wú nǎo biàn

佛子!此菩萨心随于慈，广大无量不二，无怨无对，无障无恼，遍

zhì yí qiâ chù jìn fǎ jiâ xū kōng jiâ biàn yí qiâ shì jiün zhù býi xǐ shþ yì fù rú shì

至一切处，尽法界虚空界，遍一切世间，住悲喜舍亦复如是。

fï zǐ cǐ pú sà dã wú liàngshãntōng lì nãngdîng dà dì yǐ yÿ shýn wãi duō shýn duō shýn wãi yì

佛子!此菩萨得无量神通力，能动大地，以一身为多身，多身为一

shýn huî yǐn huî xiǎn shí bì shünzhàng suǒ wǎng wú ài yïu rú xū kōng yú xū kōngzhōng jiü fū ãr qù

身，或隐，或显，石壁山障，所往无碍，犹如虚空;于虚空中跏趺而去，

tïng yú fýi niǎo rù dì rú shuǐ lǚ shuǐ rú dì shýn chū yün yàn rú dà huǒ jù fù yǔ yú shuǐ yïu rú dà

同于飞鸟。入地如水，履水如地，身出烟焰，如大火聚;复雨于水犹如大

yún rì yuâ zài kōng yǒu dà wýi lì ãr nãng yǐ shǒu mãn mō mï chù qí shýn zì zài nǎi zhì fàn shì cǐ

云，日月在空，有大威力，而能以手扪摸摩触，其身自在，乃至梵世。此

pú sà tiün þr qÿngjìng guî yú rãn þr xÿ wãn rãn tiün ruî jìn ruî yuǎn suǒ yǒu yÿn shýng nǎi zhì wãn ruì mãng

菩萨天耳清净过于人耳，悉闻人天若近、若远所有音声，乃至蚊蚋、虻

yíngdþngshýng yì xÿ nãng wãn cǐ pú sà yǐ tü xÿn zhì rú shí ãr zhÿ tü zhîngshýng xÿn suǒ wâi yǒu tün

蝇等声，亦悉能闻。此菩萨以他心智，如实而知他众 生心，所谓：有贪

xÿn rú shí zhÿ yǒu tün xÿn lí tün xÿn rú shí zhÿ lí tün xÿn yǒu chýn xÿn lí chýn xÿn yǒu chÿ xÿn

心、如实知有贪心，离贪心、如实知离贪心，有嗔心、离嗔心，有痴心、

lí chÿ xÿn yǒu fán nǎo xÿn wú fán nǎo xÿn xiǎo xÿn guǎng xÿn dà xÿn wú liàng xÿn lûâ xÿn fýi

离痴心，有烦恼心、无烦恼心，小心、广心，大心、无量心，略心、非

lûâ xÿn sàn xÿn fýi sàn xÿn dìng xÿn fýi dìng xÿn xiâ tuō xÿn fýi xiâ tuō xÿn yǒu shàng xÿn wú shàng

略心，散心非散心，定心、非定心，解脱心、非解脱心，有上心、无上

xÿn zá rǎn xÿn fýi zá rǎn xÿn guǎng xÿn fýi guǎng xÿn jiý rú shí zhÿ pú sà rú shì yǐ tü xÿn zhì

心，杂染心、非杂染心，广心、非广心，皆如实知。菩萨如是以他心智

zhÿ zhîngshýng xÿn cǐ pú sà niàn zhÿ wú liàng sù mìng chü biã suǒ wâi niàn zhÿ yì shýng niàn zhÿ âr shýng

知众 生心。此菩萨念知无量宿命差别，所谓：念知一生、念知二生、

sün shýng sì shýng nǎi zhì shí shýng âr shí sün shí nǎi zhì bǎi shýng wú liàng bǎi shýng wú liàngqiün

三生、四生，乃至十生、二十、三十，乃至百生、无量百生、无量千

shýng wú liàng bǎi qiünshýng chãng jiã huài jiã chãnghuài jiã wú liàngchãnghuài jiã wǒ cãng zài mǒu chù

生、无量百千生，成劫、坏劫、成坏劫、无量 成坏劫。我曾在某处，

rú shì míng rú shì xìng rú shì zhǒng zú rú shì yǐn shí rú shì shîumìng rú shì jiǔ zhù rú shì kǔ

如是名，如是姓，如是种族，如是饮食，如是寿命，如是久住，如是苦

lâ wǒ yú bǐ sǐ shýng yú mǒu chù cïng mǒu chù sǐ shýng yú cǐ chù rú shì xíngzhuàng rú shì xiàng

乐。我于彼死，生于某处，从某处死，生于此处，如是形 状 ，如是相

mào rú shì yán yÿn rú shì guî qù wú liàng chü biã jiý nãng yì niàn cǐ pú sà tiün yǎn qÿngjìng guî

貌，如是言音。如是过去，无量差别，皆能忆念。此菩萨，天眼清净过

yú rãn yǎn jiàn zhū zhîngshýngshýng shí sǐ shí hào sâ â sâ shàn qù â qù suí yâ ãr qù

于人眼，见诸众 生 生时、死时、好色、恶色，善趣、恶趣，随业而去。

ruî bǐ zhîngshýngchãng jiù shýn â xíng chãng jiù yǔ â xíng chãng jiù yì â xíng fþi bàngxiánshâng jù zú xiã

若彼众 生 成就身恶行，成就语恶行，成就意恶行，诽谤贤圣，具足邪

jiàn jí xiã jiàn yâ yÿn yuán shýnhuàimìngzhōng bì duî â qù shýng dì yù zhōng ruî bǐ zhîngshýngchãng jiù shýn

见及邪见业因缘，身坏命终，必堕恶趣，生地狱中。若彼众 生 成就身

shànxíng chãng jiù yǔ shànxíng chãng jiù yì shànxíng bù bàngxiánshâng jù zú zhângjiàn zhângjiàn yâ yÿn yuán

善行，成就语善行，成就意善行，不谤贤圣，具足正见，正见业因缘，

shýnhuàimìngzhōngbì shýngshàn qùzhū tiün zhÿ zhōngpú sà tiün yǎn jiý rú shí zhÿcǐ pú sàyú zhū chán sün

身坏命终，必生善趣，诸天之中。菩萨天眼皆如实知。此菩萨于诸禅三

mâi sün mï bōdǐnãng rù nãng chūrán bù suí qí lì shîushýngdàn suí nãng mǎnpú tí fân chùyǐ yì yuàn

昧三摩钵底，能入能出，然不随其力受生，但随能满菩提分处，以意愿

lì ãr shýng qí zhōng

力而生其中。

fï zǐ shì pú sà zhù cǐ fü guüng dì yǐ yuàn lì gù dã jiàn duō fï suǒ wâi jiàn duō bǎi fï

佛子!是菩萨住此发光地，以愿力故，得见多佛。所谓：见多百佛，

jiàn duō qiün fï jiàn duō bǎi qiün fï nǎi zhì jiàn duō bǎi qiün yì nuï yú tuō fï xÿ yǐ guǎng dà xÿn shýn xÿn gōng

见多千佛，见多百千佛，乃至见多百千亿那由他佛，悉以广大心深心恭

jìng zūn zhîng chãng shì gîngyǎng yÿ fu yǐn shí wî jù tüng yào yí qiâ zÿ shýng xÿ yǐ fâng shÿ yì

敬尊重，承事供养，衣服、饮食、卧具、汤药、一切资生悉以奉施。亦

yǐ gîngyǎng yí qiâ zhîngsýng yǐ cǐ shàn gýn huí xiàng ü nîu duō luï sün miǎo sün pú tí yú qí fï suǒ gōngjìngtÿng

以供养一切众僧，以此善根回向阿耨多罗三藐三菩提。于其佛所恭敬听

fǎ wãn yǐ shîu chí suí lì xiū xíng cǐ pú sà guün yí qiâ fǎ bù shýng bù miâ yÿn yuán ãr yǒu jiàn fù

法，闻已受持，随力修行。此菩萨观一切法不生不灭，因缘而有，见缚

xiün miâ yí qiâ yù fù sâ fù yǒu fù wú míng fù jiý zhuǎn wýi bï yú wú liàng bǎi qiün yì nuï yú

先灭，一切欲缚、色缚、有缚、无明缚、皆转微薄，于无量百千亿那由

tuō jiã bù jÿ jí gù xiã tün xiã chýn jí yǐ xiã chÿ xÿ dã chú duàn suǒ yǒu shàn gýn zhuǎngângmíngjìng

他劫不积集故，邪贪、邪嗔及以邪痴，悉得除断，所有善根转更明净。

fï zǐ pì rú zhýn jÿn shànqiǎoliàn zhì chângliǎng bù jiǎn zhuǎngângmíngjìng pú sà yì fù rú shì zhù cǐ

佛子!譬如真金善巧炼治，称 两不减，转更明净。菩萨亦复如是，住此

fü guüng dì bù jÿ jí gù xiã tün xiã chýn jí yǐ xiã chÿ jiý dã chú duàn suǒ yǒu shàn gýn zhuǎngâng

发光地，不积集故，邪贪、邪嗔、及以邪痴，皆得除断，所有善根转更

míngjìng cǐ pú sà rþn rǔ xÿn rïu hã xÿn xiã shùn xÿn yuâ mþi xÿn bù chýn xÿn bù dîng xÿn bù zhuï

明净。此菩萨忍辱心、柔和心、谐顺心、悦美心、不嗔心、不动心、不浊

xÿn wú güo xià xÿn bù wàng bào xÿn bào ýn xÿn bù chǎn xÿn bù kuáng xÿn wú xiǎn bì xÿn jiý zhuǎnqÿng

心、无高下心、不望报心、报恩心、不谄心、不诳心、无险诐心皆转清

jìng cǐ pú sà yú sì shâ zhōng lì hângpiün duō shí bō luï mì zhōng rþn bō luï mì piün duō yú fýi bù

净。此菩萨于四摄中，利行偏多，十波罗蜜中，忍波罗蜜偏多;余非不

xiū dàn suí lì suí fân

修，但随力随分。

fï zǐ shì míng pú sà dì sün fü guüng dì pú sà zhù cǐ dì duō zuî sün shí sün tiünwáng nãng yǐ

佛子!是名菩萨第三发光地。菩萨住此地，多作三十三天王，能以

füngbiàn lìng zhū zhîngshýng shþ lí tün yù bù shÿ ài yǔ lì hângtïng shì rú shì yí qiâ zhū suǒ zuî yâ

方便，令诸众 生舍离贪欲，布施爱语、利行同事。如是一切诸所作业，

jiý bù lí niàn fï bù lí niàn fǎ bù lí niànsýng nǎi zhì bù lí niàn jù zú yí qiâ zhǒng yí qiâ zhì zhì

皆不离念佛，不离念法，不离念僧，乃至不离念具足一切种、一切智智。

fù zuî shì niàn wǒ düng yú yí qiâ zhîngshýngzhōng wãi shǒu wãi shâng wãi shū shâng wãi miào wãi wýi miào

复作是念：我当于一切众 生 中为首，为胜，为殊胜，为妙，为微妙，

wãi shàng wãi wú shàng nǎi zhì wãi yí qiâ zhì zhì yÿ zhǐ zhþ ruî qín xíngjÿng jìn yú yÿ niànqǐng dã bǎi

为上，为无上，乃至为一切智智依止者。若勤行精进，于一念顷，得百

qiün sün mâi dã jiàn bǎi qiün fï zhÿ bǎi qiün fï shãn lì nãngdîng bǎi qiün fï shì jiâ nǎi zhì shì xiàn bǎi qiünshýn

千三昧，得见百千佛，知百千佛神力，能动百千佛世界，乃至示现百千身，

yÿ yì shýn bǎi qiün pú sà yǐ wãi juàn shǔ ruî yǐ pú sà shū shângyuàn lì zì zài shì xiàn guî yú cǐ shù bǎi

一一身百千菩萨以为眷属。若以菩萨殊胜愿力自在示现，过于此数，百

jiã qiün jiã nǎi zhì bǎi qiün yì nuï yú tuō jiã bù nãng shù zhÿ

劫、千劫乃至百千亿那由他劫不能数知。

þr shí jÿn güngzàng pú sà yù chïngxuün qí yì ãr shuōsîng yuý

尔时，金刚藏菩萨欲重宣其义而说颂曰：

qÿngjìng ün zhù míngshâng xÿn yàn lí wú tün wú hài xÿn

清净安住明盛心，厌离无贪无害心，

jiün gù yǒngmþngguǎng dà xÿn zhì zhþ yǐ cǐ rù sün dì

坚固勇猛广大心，智者以此入三地。

pú sà zhù cǐ fü guüng dì guün zhū hâng fǎ kǔ wú cháng

菩萨住此发光地，观诸行法苦无常，

bù jìng bài huài sù guÿ miâ wú jiün wú zhù wú lái wǎng

不净败坏速归灭，无坚无住无来往。

guün zhū yǒu wãi rú zhîngbìng yōu býi kǔ nǎo huî suǒ chan

观诸有为如重病，忧悲苦恼惑所缠，

sün dú mþng huǒ hãng chì rán wú shǐ shí lái bù xiū xÿ

三毒猛火恒炽然，无始时来不休息。

yàn lí sün yǒu bù tün zhuï zhuün qiú fï zhì wú yì niàn

厌离三有不贪著，专求佛智无异念，

nán câ nán sÿ wú dþng lún wú liàng wú biün wú bÿ nǎo

难测难思无等伦，无量无边无逼恼。

jiàn fï zhì yǐ mǐn zhîngshýng gū dú wú yÿ wú jiù hù

见佛智已愍众 生，孤独无依无救护，

sün dú chì rán cháng kùn fá zhù zhū yǒu yù hãngshîu kǔ

三毒炽然常困乏，住诸有狱恒受苦。

fán nǎo chán fù máng wú mù zhì lâ xià liâ sàng fǎ bǎo

烦恼缠覆盲无目，志乐下劣丧法宝，

suí shùnshýng sǐ bù niâ pán wǒ yìng jiù bǐ qín jÿng jìn

随顺生死怖涅槃，我应救彼勤精进。

jiüng qiú zhì huì yì zhîngshýng sÿ hã füngbiànlìng xiâ tuō

将求智慧益众 生，思何方便令解脱?

bù lí rú lái wú ài zhì bǐ fù wú shýng huì suǒ qǐ

不离如来无碍智，彼复无生慧所起。

xÿn niàn cǐ huì cïng wãn dã rú shì sÿ wãi zì qín lì

心念此慧从闻得，如是思惟自勤励，

rì yâ tÿng xí wú jiàn rán wãi yǐ zhâng fǎ wãi zūn zhîng

日夜听习无间然，唯以正法为尊重。

guï chãng cái bâi zhū zhýn bǎo qÿ zi juàn shǔ jí wáng wâi

国城财贝诸珍宝，妻子眷属及王位，

pú sà wãi fǎ qǐ jìng xÿn rú shì yí qiâ jiý nãng shþ

菩萨为法起敬心，如是一切皆能舍。

tïu mù þr bí shã yá chǐ shǒu zú gǔ suǐ xÿn xuâ rîu

头目耳鼻舌牙齿，手足骨髓心血肉，

cǐ dþng jiý shþ wâi wãi nán dàn yǐ wãn fǎ wãi zuì nán

此等皆舍未为难，但以闻法为最难。

shâ yǒu rãn lái yǔ pú sà shú nãng tïu shýn dà huǒ jù

设有人来语菩萨，孰能投身大火聚，

wǒ düng yǔ rǔ fï fǎ bǎo wãn yǐ tïu zhÿ wú qiâ jù

我当与汝佛法宝?闻已投之无怯惧。

jiǎ shǐ huǒ mǎn sün qiün jiâ shýn cïng fàn shì ãr tïu rù

假使火满三千界，身从梵世而投入，

wãi qiú fǎ gù bù wãi nán kuàng fù rãn jiün zhū xiǎo kǔ

为求法故不为难，况复人间诸小苦。

cïng chū fü yì zhì dã fï qí jiün suǒ yǒu ü bí kǔ

从初发意至得佛，其间所有阿鼻苦，

wãi wãn fǎ gù jiý nãngshîu hã kuàng rãn zhōng zhū kǔ shì

为闻法故皆能受，何况人中诸苦事。

wãn yǐ rú lǐ zhâng sÿ wãi huî dã sì chán wú sâ dìng

闻已如理正思惟，获得四禅无色定，

sì dþng wǔ tōng cì dì qǐ bù suí qí lì ãr shîushýng

四等五通次第起，不随其力而受生。

pú sà zhù cǐ jiàn duō fï gîng yǎng tÿng wãn xÿn juã dìng

菩萨住此见多佛，供养听闻心决定，

duàn zhū xiã huî zhuǎnqÿngjìng rú liànzhýn jÿn tǐ wú jiǎn

断诸邪惑转清净，如炼真金体无减。

zhù cǐ duō zuî düo lì wáng huà dǎo wú liàng zhū tiünzhîng

住此多作忉利王，化导无量诸天众，

lìng shþ tün xÿn zhù shàn dào yí xiàngzhuün qiú fï gōng dã

令舍贪心住善道，一向 专求佛功德。

fï zǐ zhù cǐ qín jÿng jìn bǎi qiün sün mâi jiý jù zú

佛子住此勤精进，百千三昧皆具足，

jiàn bǎi qiün fï xiàng yán shýn ruî yǐ yuàn lì fù guî shì

见百千佛相严身，若以愿力复过是。

yí qiâ zhîngshýng pǔ lì yì bǐ zhū pú sà zuì shànghâng

一切众 生普利益，彼诸菩萨最上行，

rú shì suǒ yǒu dì sün dì wǒ yÿ qí yì yǐ jiþ shì

如是所有第三地，我依其义已解释。